(Sorry! Ik was de partij Marco- Ron vergeten. Die heb ik onderaan toegevoegd! )

De clubavond stond 18 januari in het teken van de pedagogisch verantwoorde strafoefening. Al onze veelbelovende jongeren moesten het ontgelden.  Paul zette Niels op het strafbankje, Bert gaf Jasper een draai om zijn oren, en Marko zette Sven in de hoek.

Resteert alleen nog een oudere jongere die gelaten de meerdere moest erkennen in zijn tegenstander. Gerrit: "Tegen ruim 300 punten ELO-verschil valt voor mij in de regel niet op te boksen. Moest nu al na 25 zetten de handdoek in de ring gooien." Zijn diepe, m.i. wat overdreven, ontzag gold Jos. Maar het betrof hier natuurlijk geen pedagogisch bedoelde correctie. Het was bij Jos gewoon honger naar eindelijk weer eens een leuk winstpartijtje.

Om met dit laatste maar te beginnen.

Jos haalde met zijn Frans direct flink uit naar de altijd overbescheiden openingsopzet van Gerrit ( m.i.  vooral bedoeld om boekjes met theorie te omzeilen.)   1. e4 e6 2. d3  b5 !!??    "Daar ga ik mooi niet aan meewerken! Het deugt natuurlijk niet, maar laat jij dat dan maar eens zien!"  Mede dankzij de principiële Dokkiaanse minachting voor tempoverlies in de opening  ( 5. a2-a3  7. a3-a4  ) gaat dat onze jongere oudere niet goed lukken. En omdat Jos z'n eigenzinnige ideeën over schaakstrategie soms zelfs voor ondernemender stijl-adepten moeilijk te volgen zijn, is het dus begrijpelijk dat Gerrit geen verweer heeft tegen een tegenstander die bij zet 7 al aan een aanval op de damevleugel begint, maar pas bij zet 20 rocheert. Houdini en Komodo staan al bij zet 15 langs de zijlijn enthousiast te applaudisseren.

16Jos1

Bijv. na 15. .. dxe4  16. Pxe4 Lxe4 17. dxe4 h6 zijn  zwarts vuige bedoelingen duidelijk: de witte pionnen op de damevleugel zijn zwak en de zwarte vrijpion aldaar heel dreigend.

Maar Jos houdt het graag nog even wat minder eenvoudig, en speelt hier 15. .. Db6 Na het voor de hand  liggende 16. Lxf6 gxf6  17. exd5 Lxd5  heeft  zwart toch nog wel wat te bewijzen. Maar Gerrit is (begrijpelijk) erg bang voor die vrijpion en probeert die in toom te houden met 16. Db1. Maar dat is niet efficiënt genoeg. Zwart heeft zijn tegenstander goed onder de plak. Hij kan zich zelfs een wat mindere 18e zet h6  veroorloven. (onnodig, wit moet op een gegeven moment toch op f6 ruilen). Rustig bouwt zwart zijn voordeel uit. Nou ja, rustig!? Zijn 21e zet is bepaald niet alledaags.

 16Jos3

Stelling na 21.  ..  0-0!? 

Gerrit durft niet te slaan op c8. "Denk dat ook bij 22. LxTc8 het uiteindelijk resultaat hetzelfde was geweest als nu." Jos had goed getaxeerd dat hij ook na Lxc8 beter stond. Maar Houdini ziet toch meer heil in Lxc8 ( (-0.59) dan in het gespeelde 22. Lf3 (-1.45).

Wit doet verder wel steeds logische zetten, maar ja, die vrijpion en die zwakke pionnen blijven een handicap. Na zet 25. Pc4 Dd8

 16Jos2

doet Gerrit een belangrijke stap: hij geeft op! Daar kunnen sommige junioren wat van leren! Hij taxeert de stelling goed. En dat vind ik eigenlijk wel slim. Hij vreest één zwakke pion verliezen, maar vooral de zwarte vrijpion dreigt hem op de een of op de andere wijze de das omdoen. Zeker. Maar toch had het nog een heel spannend slot kunnen worden volgens Houdini:  26. Te2 Txd3  27. Pxa5!?  Dd5 28. Dxb4 Lc3  29. Db7 Dxb7  30. Pxb7 Td7 en wit verliest zijn paard. Wonderbaarlijk! Maar dat wit natuurlijk in de vooruitberekening gezien!

Niels speelde 1. c4  tegen Paul. Dat zie je die jongeren vaak doen. Allemaal geïndoctrineerd, door hun vroegere leermeester Martin! Die er ook van houdt. (hield?) Maar na 1. .. e5 (ik heb ooit van Paul geleerd dat dat de beste is) vind ik 2. e4 toch wel verwerpelijk. In Powerbook 2015 staan ruim 25000 partijen met 1. c4 e5 , waaronder slechts 20 met 2. e4.  ( 16000 met 2. Pc3  en 9000 met 2. g3  )  Wit legt zijn kaarten te vlug op tafel, en heeft bovendien eigenhandig een zwak veld d4 gecreëerd. Zwart heeft nu al niets meer te klagen. Maar toch duurt het nog even voor er ook iets met deze comfortabele positie kan worden uitgericht. Daartoe is ook wat belangeloze medewerking van Niels nodig.

  16Paul1

15. d4? Lijkt een pion op e4 weg te geven. Misschien dacht Niels die weer terug te veroveren via 15. .. fxe4 16. Pd2 maar na .. exd4 17. exd4 volgt Te8 met dekking van e4. Misschien kreeg Niels dat te laat door. Met die akelige stoorzender op e4 + een mooie halfopen f-lijn gaat zwart het de witte monarch  heel moeilijk maken. Bij zet 23. is die bijna failliet.

 16Paul2

23. .. Pxc4 waarna de vorst nog wanhopig wat sponsors zoekt, maar een doorstart zit er niet meer in.  24.Pg2 Pg5 25.Tf1 De6 26.h4 Pe4 27.Tf4(?) en een paard verlost hem met ..  Pxc3+ van zijn ook al machteloze echtgenote en uit zijn lijden. Met ogenschijnlijk simpel en logisch schaak heeft Paul  zijn tegenstander ogenschijnlijk moeiteloos opgerold.

Bij Bert-Jasper was het nog sneller bekeken. Tot en met zet 7 komt deze Spaanse variant nog in de boeken voor.

  16Bert1

7. ..  Lb6 kan nu best nog wel. Maar Jasper speelt 7. .. Lb4. Daar staat die loper eigenlijk een beetje te niksen. Met 8. a3 en 9. d5 gaat wit over tot aktie.

  16Bert2

10. Da4 wint nu een stuk. 10. .. c6 (11. Dxe4 cxb5  12. d6!) en 10. …  a6 (11. Dxa5) doen te weinig.

Wit speelt 10. Dd4 wat niet de goochemste voortzetting is. Daarop kan gewoon 10. .. Pf6 en zwart leeft! Maar zwart speelt 10. .. c6 waarna wit  met Dxe4 op de hierboven al beschreven wijze met d6 toch weer een stuk kan winnen. Bij zet 14 geeft zwart terecht op. Dit was dus wel een oorvijg. De rest van de avond geeft meester Bert aan Jasper schaakles. Die is daar wel even aan toe.

Marko vermorzelt Sven. In eerste instantie kwestie van wat overbekende openingstheorie. Een Schots gambietje. 1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3.d4 exd4  4. Lc4 

 16Marko1

en nu zijn er twee mogelijkheden 4. .. Lc5 en meest gespeeld 4. .. Pf6 (5. e5 d5! 6. Lb5 Pe4) Sven kiest 4. ..  Lc5 5. c3 Hierna is eigenlijk alleen 5. .. Pf6 maar goed. ( 6. e5 d5!) Het gambiet aannemen is niet het beste (tegen de regel in dat je gambieten altijd moet aannemen):

   16Marko2

6.  Lxf7!? Als je het niet weet, zoals voor Sven het geval is, is het even schrikken. Je moet die loper nemen, maar na 6. ..  Kxf7  volgt Dd5+ en Dxc5. En wit staat beter. Sven kiest 6. .. Kf8 en zit na 7. 0-0 al in grote moeilijkheden. Na 7. .. Df6 zal het wel een avondje zwoegen worden, maar het is wel nog een beetje speelbaar. Maar Sven is duidelijk in paniek, en offert nu zelf om mij totaal onduidelijke redenen een stuk. 7. .. Lxf2?? en raakt aldus van de regen in de drop. Na 8. Txf2 Kxf7 9. Pg5! ja, want zo'n open f-lijn is altijd leuk! Pe5! is trouwens nog beter. Nu komen de witte stukken aanstormen om de onbeschermde en volstrekt hulpeloze zwarte koning te belagen.

 16Marko3

Hier kan Sven opgeven. Maar hij worstelt totaal kansloos nog 18 zetten door.  Marko speelt het vervolg correct -met zijn ogen dicht- uit. Tot Sven mat staat bij zet 27.

 16Marko4

Hierna geeft ook Marko zijn tegenstander  nog wat schaakles.

Het meest subtiel was het opvoedkundig optreden van Ron tegen Marco. Dat kwam vooral door een eigenlijk langdurig goede openingsbehandeling van Marco. Ron koos tegen zijn (natuurlijk) Engels een Hollands-achtige tegenvariant, die best wel als redelijk agressief gekwalificeerd mag worden. Maar Marco gaf geen krimp. Wellicht was op zijn beurt zijn 11e zet wat te agressief. Het draait (als altijd) in een 'Hollandse' opstelling op het doorzetten van e3-e4 (bijv. om de loper op g2 niet te laten verstikken) , waarbij f2-f3 bijna altijd nodig is.

  16Marco1

Maar Marco speelt 11. f4, waarna dat niet meer kan. En het daarna gastvrije veld e4 nodigt zwart beleefd uit om daar een pion of een stuk te posteren. Marco was natuurlijk bang voor die aanstormende pionnen op de koningsvleugel. Toch was waarschijnlijk beter om die ondingen rustig te laten komen en tegenactie in het centrum via e4 te zoeken. Maar ja …    Ik vrees dat ik zelf ook wel het schijnbaar actievere f4 ernstig had overwogen.

  16Marco2

Na zet 12. lijkt het of zwart veel meer mogelijkheden heeft: die (vrij)pion op e4 ontneemt wit nogal wat handelingsruimte voor zijn stukken. (O.a. die loper maakt zo een ongelukkige, verdrietige indruk.) Een halfopen g-lijn vraagt om bezetting met zware zwarte stukken. Toch vindt Houdini dat het allemaal best wel meevalt. Ik denk dat dat o.a. komt doordat ook zwart nog heel wat zetten nodig zal hebben om veel van zijn stukken naar gunstiger velden te transporteren en wit van die tijd kan profiteren door bijv. op de damevleugel tegen te gaan spartelen. En dat is precies wat Marco ook wel van plan is.

Na zet 14. ..  Dh5 is er nog steeds  niet veel aan de hand.

16Marco3

15. b4??  Te vroeg! Omdat 15. ..  Pg4 dreigt is 15.h3 even nodig, wat er griezelig uitziet, maar omdat er voorlopig geen witveldige loper van zwart kan meedoen lijkt de witte koningsstelling – met al die witte stukken in de buurt- nog steeds goed te verdedigen.

Jammerrrrrr ……..  Tor hier deed Marco het prima! Die jongeman heeft best wel al aardig wat schaakintuïtie ontwikkeld. Maar wat zo vaak bij onze jongere spelers gebeurt, ook hier fnuikt een gebrek aan bedachtzame concentratie hem: nog eens goed kijken, weet ik het wel zeker, staat er niet ergens een stuk in, toch  nog even de tijd nemen, enz. (Je leest tegenwoordig steeds vaker dat grootmeesters eigenlijk vinden dat er voor de partijen  veel te veel tijd beschikbaar is. Dat is niet leuk voor de toeschouwers, en de grootmeesters hebben dat eigenlijk ook niet altijd nodig. De geniale  ideeën en de strategische lijnen komen gewoon snel en intuïtief naar boven, en al die gebruikte tijd wordt alleen maar benut om alles te controleren, nog eens te controleren, te verifiëren: vergeet ik niet ergens een detail dat mijn plan verstoort? Alle mogelijke zetten van de tegenstander toch goed bekijken. Je weet nooit …. ! )  15. b4??  Een verschrikkelijke fout! 15. …  Pg4!  Hier zal Ron zich zeer opgelucht hebben gevoeld. Die zat zich al tijden suf te rekenen hoe hij dat witte bastion zou moeten gaan aanvallen. Nu dreigt mat  + stukverlies. En nu is de partij dus voorbij! En Ron's schaaklesje wordt nu eenvoudig. Wat te doen als je een stuk voorstaat in een nogal gesloten stelling? Gewoon heel rustig doorschuiven, de boel overzichtelijk houden. Geen wilde stellingen. Niet echt aanvallen. Vroeg of laat gaat wit dan  wel wanhopig op zoek naar wat actie en komen de fouten vanzelf. En vooral laten zien aan je tegenstander dat jij wel controleert, controleert, en verifieert. Dat noem ik dus ´een meer subtiel' pedagogisch optreden.  Bij zet 34 kan wit nog steeds geen enkele zinvolle actie ondernemen en staat inmiddels een volle toren achter. Hij geeft op. Had  ook na  zet 15 kunnen gebeuren. Maar dat is Jos, waarvan ik de reactie inmiddels gelezen heb, waarschijnlijk niet met me eens.  En bovendien had Marco dan een een lesje bedachtzaam uitschuiven gemist.

Ja het was hedenavond overwegend een pedagogisch – didactisch gebeuren. En dat is hopelijk best een keertje nuttig.

 

In verband met reactie van Jos hieronder,  nog een keer het diagram van zijn slotstelling:

 

 

Jaja,  draws aan alle kanten.

Als ik dit verslagje ga schrijven, zoek ik in het woordenboek wat het woord 'draw' nog meer kan betekenen. Ik kijk mijn ogen uit. Trekking van een loterij, succesnummer, vangst, val van ophaalbrug.  En het woord drawer zal ik ook maar niet gebruiken voor onze remiserende schakers, omdat het behalve lade, en tekening, en zwembroek ook nog onderbroek kan betekenen. Kortom: een mens is nooit te oud om te leren. En zeker niet al te lichtvaardig met Engels proberen te pronken.

Maar het was toch het avondje van de draws.

En die hoeven niet per definitie saai te zijn. Dat zeker niet.

Martin vierde met wit zijn Engelse ziekte uit tegen Gerrit. Die zijn toevlucht nam tot een eigen soort stonewall.   1.c4 c5 2.g3 Pf6 3.Lg2 d6 4.Pf3 Pc6 5.0–0 e5 6.e3

  15Gerrit1

Wijsneuzig als altijd wees ik hem later op het veld d5. `Een stuk minder verdedigbaar dan het veld d4. Vroeg of laat kan daar een hinderlijk stuk verschijnen. Dus een verdachte voortzetting.´ Nader onderzoek leerde me inmiddels  – tot mijn verbijstering –  dat 11 partijen met deze opstelling in PowerBook zijn opgenomen!  (Weliswaar niet door heel bekende grootmeesters.  En op een totaal van 45 parijen. Maar toch .. ) Ik moet dus mijn verontschuldigingen aanbieden.

Neemt niet weg dat die achtergebleven pion op d6 toch een zorgenkind zal gaan worden, maar dat had ook nog niet gehoeven als Gerrit na

Le7 7.d4 cxd4 8.exd4 Lg4 9.dxe5

  15Gerrit2

met de pion had teruggenomen. Na ….   Pxe5 10.Da4+ Ld7 11.Db3 Pxf3+ 12.Lxf3 gaat Martin daar zijn artillerie op richten.  Lc6 13.Lf4 0–0 14.Td1? (lijkt mij volkomen logisch, maar Houdini zou het anders doen)

15Gerrit 2b

14…Lxf3? (Dd7!?) 15.Dxf3 Dc7 [15…Db6? suggereerde ik even bij de post mortem analyse, om de penning te ontlopen, maar dat blijkt nergens op te slaan!) ] 16.Pc3 a6

15Gerrit3

Een boeiende stelling. Hoe gaat het bombardement op d6 uitpakken? OK, pion c4 staat even in.  Dekken!!!  17. b3 is een eenvoudige. 17. Tac1 een leukere. 17. Pd5 een mogelijke.  Maar Martin heeft het geduld niet, of is hij bang dat het met een sisser voor zwart gaat aflopen, vooral wegens het daarbij onontkoombare stukkenruil-festival?

17. g4?  Hij wil het paard van f6 wegjagen om te voorkomen dat zwart bij de eerste beste gelegenheid zijn geïsoleerde, achtergebleven pion oplost met d6-d5. Een leuk plan, maar niet het sterkst.  17. Tac1 was veel sterker. (Dxc4?  18. Pd5!) En blijven loeren naar het zwakke d6.  17. .. h6  (Dxc4!)  18. h4? ( 18. Td4! wat na afloop op het bord verscheen en allerwege tot ongeloof leidde, maar toch ….) en nu denkt Gerrit: Je kunt me nog meer vertellen! Laat het maar zien! 18. .. Dxc4  19. g5  hxg5 20. hxg5

  15Gerrit4

Houdini geeft hier 20. .. Ph7 als de beste, waarna wit inderdaad nog een heel klein beetje prettiger staat, maar meer ook niet.

En nu gaat er ineens van alles gebeuren:  20. …..   Ph5 ? Dat mist het volstrekt voor de hand liggende antwoord  21. Pd5!!!  (  21. ..  Te8 22. Dxh5!   of       21. .. Pxf4? 22. Pe7+ gevolgd door mat na Dh1+   of   21. ..  Ld8  22. Dxh5  )

Maar ook Martin ziet het niet! Die zal hier gedacht hebben dat hij nu maar zijn pion terug moest nemen voor alle zekerheid.  21. Lxd6? Bij de analyse opperde Jos: "Dat is vast niet goed. Die zwakke pion blijft wel zwak. Je kunt beter zoeken naar een andere dreiging erbij!"  Dat  lijkt me een wijs commentaar: Inderdaad, vaak is de dreiging sterker dan de uitvoering van de dreiging. Ook 21. Le3 met aanval op paard h5, wat 21. .. g6 noodzakelijk maakt, is hier weliswaar niet winnend, maar nog wel iets.  Maar na 21. .. Lxd6 neem zwart het stokje over en het heft in handen. ( Jaja, ik weet wel dat een stokje geen heft heeft! Sorry!)  22. Dxh5

  15Gerrit5

22. .. Tad8!   23. Kg2   g6  en geef mij maar zwart!

Maar Martin krijgt van Gerrit nog één kans  22. ..  Lb4 en nu had wit met 23. Pd5 nog steeds wat kunnen proberen.   23. … Tad8  24. Pf6+ !?  maar hij speelt ten onrechte  nu 23. Kg2? ( o.a. met de bedoeling een toren naar h1 te kunnen transporteren en tot elke prijs te blijven aanvalllluuuuhhhh.  Maar na 23. .. g6 24. Df3 Lxc3  25. Dxc3  Dxc3 26. bxc3 blijft wit  zitten met die geïsoleerde c-pion! En wordt het dus zwoegen.  Maar zoveel geduld heeft Gerrit niet. Hij wikkelt gelijk af : 23. .. Lxc3  24. bxc3  Maar wit had nu beter zijn oorspronkelijke plan kunnen uitvoeren met 24. Th1!? Wat waarschijnlijk tot remise had geleid, maar er was nog wat te denken overgebleven.  Nu resteert een eindspel waar Gerrit wel pap van lust. Maar die koerst aan op remise omdat hij daar best tevreden mee is. Martin kan daar weinig tegenover stellen. Die probeert nog wel wat, maar daar wordt het allemaal niet beter van. Hij mag blij zijn dat Gerrit in een vredelievende bui is.

Houdini vindt dat de slotstelling beduidend beter is voor zwart.

  15Gerrit6

Wit gaat na de mooie zet 42. ..  Tc4-c5  nog een pion verliezen! (Het is een tempozet, maar dekt ook g5 wat later een rol kan spelen, en blijft pion c3 aanvallen! ) Hoe is f3 te dekken zonder de dekking van c3 op te geven? Bijv. 43. Tf2? Kg3  44. Tf1 Kg2 Nee dus.

Commentaar van de tevreden zwartspeler hoogstpersoonlijk: 

Was een hele worsteling om een enigszins acceptabele stelling te krijgen. Maar met enige hulp van Martin lukte dat denk ik, met een minder goed plan van hem om mijn paard op f6 weg te jagen) en later met zijn zet 21. Lxd6. Daarna was het nog steeds goed uitkijken voor Th1.  Ik wist niet zeker of mijn zet 23. …….  LxPc3 kon. Maar ik vond deze zet wel nodig. Anders was het paard ook nog gevaarlijk geworden.

 Aan het eind stond ik beter, maar of deze stelling gewonnen was, zoals Frank beweerde…… ??  Laat de computer daar maar eens op los.  Al met al toch tevreden met remise.  Zoals boven zijn commentaar gedemonstreerd heb ik de computer erop losgelaten en blijken alle opmerkingen van Gerrit terecht te zijn! Hulde!

Andere draw. Ook leuk? Absoluut.

Jos tegen Bert. Verrassing. Bert speelt geen Siciliaan, maar de Caro Kann. "Gelukkig" denkt Jos waarschijnlijk. Maar de Caro Kann is een heel oude hobby van Bert. Dat speelden de Kuijertjes (Bertje en grote broer Paul) heel vaak. Ik heb het nu wel over de zeventiger jaren van de vorige eeuw. Wanneer Bert er mee opgehouden is weet ik niet.  Maar hij heeft er veel ervaring mee, dat is zeker.

Jos maakt er een Panov van. En inderdaad, Bert verzinkt al heel vroeg in zwaar gepeins. Is het waarschijnlijk na enkele decennia een beetje vergeten. Zijn 5e zet ( .. a6) is niet erg gebruikelijk. (Op de 8000 partijen in PowerBook  met deze stelling komt het 8x voor.) Maar  het is zeker speelbaar.  En het voordeel is dat ook Jos nu flink wat te peinzen heeft. Hij zou graag leven in de brouwerij veroorzaken en accepteert derhalve een geïsoleerde pion in het centrum En u weet, dat kan goed maar ook minder goed uitpakken. Stelling na  zet 11

  15Bert1

Alles luistert nu heel nauw.  Als je met Wit toch wel wat wil. Voor je het weet kunnen de stukken weer in de doos.  Dat is waarschijnlijk de reden dat zwart Caro Kann speelt. Die is berucht in dit opzicht. Hebben de heren Caro (Engeland) en Kann (Oostenrijk) er daarom eind 19e eeuw zoveel tijd in gestopt? Om een remisewapen te ontwikkelen?  (Botwinnik speelde hem verschillende keren met succes in een match tegen Smyslov om het wereldkampioenschap. Ik was 22, en volgde die match, en begreep er niets van. Dit soort schaak was voor gewone stervelingen saai en onbegrijpelijk.) 

12. d5 zou leiden tot ruil van veel stukken.   12. De2 dan maar?  Jos probeert het met 12. Dd3 en hoopt via Lc2 druk op de zwarte koningsstelling te ontwikkelen. Maar het haalt erg weinig uit:

  15Bert2

14.Pe5 proberen dan maar Pxe5 15.dxe5 Dxd3 16.Lxd3 Pd5 17.Lxe7 Pxc3

  15Bert3

Jos speelt 18. Lb4. Voor mij leek 18. Ld6 meer logisch. Jos vreesde dat hij na 18. ..  Pd5 ook niets meer had om blij van te worden. Houdini is het met mij eens. 18. Ld6. Veel is het niet. 0.26  Toch had Jos gelijk. Na 18. Lb4 kan er nog wat verkeerd voor zwart. Bert speelt 18. … Ted8? Wit hoeft niet lang na te denken. Die doet wat hij beraamd had. 19. Lxh7+ !!  Kxh7 20. Lxc3 Ld5 en Houdini had met wit beslist nog doorgespeeld. Maar mensen voor wie niet zo veel op het spel staat hebben misschien geen zin in een eindspel met een pion meer, doch ongelijke lopers. Dat wordt nog een uur zeuren , en hoogstwaarschijnlijk is het dan toch remise. De heren geven elkaar de hand.

U kunt het een tam potje noemen. Was het ook wel. En toch vond ik het interessant. Niet zozeer in schaaktechnisch opzicht. Wel om het gedrag van twee gerespecteerde en sterke clubleden te kunnen bespioneren. Te zien hoe Jos foutloos echt zijn best doet om iets leuks te verzinnen, en Bert foutloos zijn pogingen, schijnbaar moeiteloos, nivelleert. Ja, het kan nu eenmaal niet altijd feest zijn.

Nog zo'n 'saaie' draw? Nee. Er is nog meer onderhuidse spanning bij Frank-Ron.

Frank doet geen pogingen meer om de normaalste Siciliaanse paden gelijk te verlaten, met een Grand Prix-opening of zoiets. (geen 1. e4 c5 2.f4 ) Hij volgt Ron in zijn Najdorf-theorie, wat ik moedig vind. Die is daarin 'gepokt en gemazeld'. ( Wat een idiote uitdrukking trouwens.) En ik maak me sterk dat Frank al snel gewoon op zijn intuïtie verder moet.

 15Frank1

Verreweg het meest gespeeld wordt hier 7. Pb3  Maar 7. Pf3 kan ook wel. 7. .. h6 (theorie) 8. h3 (intuïtie, maar niet slecht) Le7 9.Le3 Le6

  15Frank2

Nog steeds in Powerbook. Met 3 partijen, met  2x 0-0   en 1x Dd2.  Maar Frank speelt 10. Dd3 wat vraagt om Pbd7 en Pc5. Groot voordeel van deze zet is dat Ron vindt dat hij nu maar beter moet kunnen komen te staan, en in eindeloos gepeins verzinkt om te zien hoe dat dan wel zou moeten.  10. .. Pbd7 11. Pd2 (om de f-pion aan de strijd te kunnen laten deelnemen. Maar wordt nu toch die witte dame op d3 niet een handicap? Nog meer peinswerk voor Ron!) Tc8  11. f4 konsekwent. Maar Houdini vindt het toch link. exf4  13. Lxf4 Pe5 Hoewel de dame nu meer vluchtvelden heeft gekregen (Door Le3xf4) staat ze er toch nog steeds niet echt gezellig bij.

  15Frank3

Onze digitale secondant adviseert hier het eigenaardige 14. Dd4. desnoods 14. De3 maar vindt de zwarte stelling toch beter.  Maar het zo op het oog logische 14. Lxe5 keurt hij af. 14. .. dxe5  15. Dxd8 ( "Die tegenstander kan veel te griezelig met zijn dames omgaan. Weg ermee!")  Lxd8

   15Frank4

 16. Pb3? En nu ging Ron opnieuw in trance. Als toeschouwer dacht ik direct aan het kwaliteitsoffer:  17. Txc3 bxc3  18. Pxe4 . Maar ja, leuk  als je toeschouwer bent. Je loopt geen enkel risico. Ik kon na deze 18e zet gewoon stoppen met denken. Laat Ron dat maar opknappen. Die zit ervoor. Hij wordt ervoor betaald. Met nootjes en stukjes kaas.

Ron achteraf: "Ik zag echter spoken met 18. Lf3 (na 17. ..  Pxe4) en dan slaan op b7 maar zover komt wit dus niet, ik heb Lh4 schaak als belangrijke dreiging. Hij moet eigenlijk wel de kwaliteit teruggeven door lange rochade. Ik sta dan gewoon compleet gewonnen. Ik heb er ruim een kwartier toch over nagedacht, gewoon laf dat ik het niet deed."

"En als ik niet op c3 durf te offeren, dan had ik natuurlijk Le7 moeten spelen i.p.v. korte rochade, ik dreig dan met Lb4 een pion te winnen en sta ook dan nog veel beter."

En zo is het maar net!  16. ..  0-0?  17. Ld3

15Frank5

" Maar mijn Lc4 was niet de beste."  17. .. Lc4?     (17. Ph5!?     17. Lb6!? ) 18.Lxc4 Txc4 19.Pd2 Tc5 20.Pb3?  Ron:  "Het grappige is dat ik later nadat de witveldige lopers zijn geruild, weer een kans krijg om goed op c3 te offeren."   "Nu liet ik alle voordeel wegglippen." Tc6? (Txc3!) 21.0–0–0 b5 22.The1 Te8  remise.

Nog meer remises? Nee, zo is het wel mooi genoeg.

Jasper  tegen Marco. Marco speelt met zwart  Siciliaans ( voor onze minder studieuze opvolgers:  1. e4 c5 ) en tegen het wat amateuristische  2. Lc4 doet zwart wat het beste is:  2. .. Pc6  3. Pf3 e6  4. Pc3 Pe7  5. d3.  Maar daarna g6, wat me minder goed lijkt.  Kost tijd. Waarom nu niet gelijk 5. ..  d5 ? Als je in de Siciliaan ongestraft d5 kunt spelen moet je dat nooit laten.  Wit komt nu een beetje beter uit de opening. Wat hij bijna gelijk teniet doet:

 15Jasper0

7. d4 met een slimme bijgedachte. Maar niet slim genoeg. Beter was het (standaard) Dd2 om in de nabije toekomst met Lh6 die sterke loper op g7 te elimineren en zwart ook nog op te zadelen met een  rommelige koningsstelling! cxd4 8 Pb5!? Leuk bedacht, een tijdelijk pionoffer, maar het werkt niet. 8. .. d5! 9. Ld3? (beter 9. exd5 exd5  10. Le2 h6! maar ook dan staat zwart beter)

Zwart staat nu al bijna gewonnen, maar doet het niet helemaal goed.

 15Jasper2a

10. .. Da5+ wint het paard op b5! Na 10. ..  a6? 11. Lxc6+ bxc6  12. Pbxd4 Lb7 (c5!?) staat zwart nog steeds een tikje beter, maar het had zoveel mooier gekund! En Marco gunt zijn rivaal nog één kansje

 15Jasper2

Leuk is hier 14. Pxe6!! Let op, de dame staat in!  14. ..  Dxd1 15. Txd1 en nu mag zwart kiezen: slaan op e6 (waarna het paard op e7 eraf gaat, met een geïsoleerde e-pion) of Pd5 met kwaliteitsverlies op f8. Wit staat beter. Na 14. .. Dxe6 16. Te1 Df5  17. Lxe7 wint wit zijn stuk terug en staat een pion voor.  Deze zet is -begrijpelijk- nog te moeilijk voor ons aanstormend talent.

15. Da4 Dat verandert niet veel aan de zaak. Zwart blijft wat beter staan. En als wit dan ook nog een stuk weggeeft op de  21e zet is het gebeurd met de koopman. Toch had Jasper's combinatie wel wat aardigs, maar ook hier geldt, net niet genoeg!

  15Jasper3

21. Da4 (Dh3!? iets beter)  Pxh6  22. c4 dit was de grap! maar 22. …. Lc6! en er valt niets meer te lachen. Wit blijft een stuk achter. Marco bepaalt het verdere verloop zoals verwacht mag worden.

Joop was veel te aardig voor Niels. Hoewel de sint- of kerstkadootjes-tijd ruim voorbij is, bleef hij zijn kleinzoon maar verwennen. Maar je moet de surprises niet al te snel laten uitpakken. Nu was het toch te vlug allemaal over. En zo kreeg Niels alleen maar nog meer tijd om met zijn digitale electronica te spelen. En dat doet hij al zo veel. En we weten toch dat dat verderfelijk is voor onze jeugdgeneratie!

Tot en met zet 12 houdt Joop hem in toom. Daarna is Joop bevreesd dat het zelfvertrouwen van zijn kleinzoon een deuk oploopt, en dat wil een liehebbende grootvader natuurlijk niet. Dus geeft hij een dame weg. En blijft daarna voor de vorm nog een beetje spartelen. Heel goed voor de familieverhoudingen. Dat wel natuurlijk.

Verrassing:   Waagtoren5 heeft (12 januari, eindelijk) verloren van Heerhugowaard2.  Niet te geloven: we staan – ondanks de Volendammer crisis- nog steeds bovenaan!

 

 

 

Rustige opstart van het nieuwe jaar. Hier en daar best wel feestelijk. Geen champagne en oliebollen meer, maar gewoon wel gezellig.

Bijvoorbeeld bij Sven tegen Marco. Als die jongens tegen elkaar spelen moet ik altijd denken aan voor het publiek emotierijke derby's als FC Twente- Heracles Almelo, of Heerenveen-Cambuur. Nog niet aan Ajax Feyenoord, maar dat komt nog wel. (Hoewel je de emotie aan de gezichten van deze spelers absoluut niet kunt afzien. Je moet het allemaal raden.) 

Met wat zetverwisselingen staat er bij zet 7 een bekende variant van het klassiek damegambiet op het bord. De Tartakower-variant.

  14Sven1

Omdat ik nog niet veel vertrouwen heb in de openingenstudie-zin van deze aankomende schaakmeesters toch een bewijs dat ze intuïtief wel al aardig wat gevoel hebben ontwikkeld voor hoe een schaakopening eruit hoort te zien.

Van wat Marco hier speelt begrijp ik de zin niet echt, maar wellicht is het een geniaal jeugdig nieuwtje waar ik te oud voor ben. 7. a3 Meest gespeeld echter wordt gewoon 7. 0-0, gevolgd door Ld6 en 8. cxd5  maar Houdini ziet meer in gelijk 7. cxd5 exd5  8. Dc2 .

Ook het vervolg van de twee kemphanen lijkt aardig op echt schaak. In de volgende stelling wordt goed gezien dat alles gaat draaien om e3-e4.

  14Sven2

Sven besluit dat dan maar gelijk moet kunnen. Helaas is dat misschien nog even te vroeg.  11. e4 cxd4  (dxe4!?) 12. Pxd4 Lc5  (… dxe4 !? 13. Lc2 Pc5 )   

     14Sven3 

Zwart staat wat gemakkelijker. Zijn lopers staan mooi. Wit zou wat kunnen proberen met 13. Pf5!? dxe4  14. Pxe4 Pxe4  15. Lxe4  Lxe4 16. Txe4 Pf6 17. Te1 met ongeveer gelijke stelling. Maar dan gaan wel heel veel stukken van het bord en daar wordt het schaken niet leuker van. Ik denk dat onze opvolgers daar geen zin in hebben. Terecht. Maar nu gaat Sven een beetje de mist in: 13. Pb3 ? Want na het sterkere 13. ..  dxe4! zit er nu een kleine combinatie in 14. Pxe4 Pxe4 15. Lxe4 Lxf2!!! 16. Kxf2 Dh4+ en nu kan zwart straks nogmaals nemen op e4!   Leuk! Het zal niemand verbazen dat dit nog even achter Marco's horizon lag (en ook achter de mijne).  13. .. Te8? 14. Pxc5 Pxc5 

 14Sven4

En nu geeft Houdini als enige mogelijkheid 15. Lb5 met nog gelijke stelling. Het laat zich wel beredeneren. Na zwarts slaan op  e4 (vijf aanvallers en drie verdedigers) verliest wit een pion , en krijgt een lastige pion als indringer op zijn speelhelft. En hij heeft nergens tijd voor omdat ook zijn loper komt in te staan. Dus Sven's  15. exd5 is desastreus wegens 15. .. Txe1+ !! 16. Dxe1 Pxd3 Dat had Marco kunnen/moeten zien! Hij speelt echter 15. … Pxd5 Nu kan wit het probleem van de dekking van Ld3 nog oplossen met 16. Txe8!    Maar hij speelt 16. Pxd5?  We kunnen vaststellen dat de opening goed gespeeld is, maar in het middenspel beiden -maar vooral Sven-  gaan zitten knoeien. Sven gaf misschien toch een beetje te gauw de moed op. Het snelst wint zwart nu  met 16. … Txe1 maar ook Marco's  16. .. Dxd5 is logisch en sterk. Dreigt mat, en de loper op d3 staat ook nog aangevallen. Dit is dus uit! We weten dat Sven principieel geen verloren stellingen opgeeft, dus aan Marco de taak om even de hopeloosheid van zwart te laten zien. Dat doet hij wel, maar doet de toeschouwers op de tribune toch even de adem inhouden. Hij zet liever in 3 zetten mat dan in 1. Maar dat zal wel een sadistisch wraak zijn voor een vroegere nederlaag tegen zijn rivaal.

Ook was het een beetje feest bij Frank-Jos.   Het begon uiterst rustig. Het Giuoco Pianissimo van het Italiaans. Het woord pianissimo zegt genoeg.

 14Jos2

Maar nu al wordt Frank ongedurig. Vooruit aktie!  6. Pa4. Leve het eigen loperpaar! Powerbook geeft hier o.a. 417x  Lg5  (score 54,1 % – voor wit dus)   117x  Le3 (score 39,7%)   52x h3 (score 44%) 45x Pa4  (score 50%).  Houdini pleit voor Lg5. Komodo (de huidige topper) ook. Pa4 vinden ze redelijk, maar niet  meer dan dat. Mij lijkt die zet Pa4 eigenlijk zo logisch als wat. Wil je je loperpaar kwijt? OK dan!

Na 6. … a6  (nou pak dan als je durft, anders ben ik weg) 7. Pxc5 dxc5 8. Le3 Dd6 vind ik op mijn digitale spiekpapiertje geen voorbeelden meer.

Beiden ontwikkelen rustig verder. Zet 10 van Frank begrijp ik niet. 10. Pf3-g5 ?

 14Jos3

De bedoeling zal wel zijn om ruim baan te maken voor pion f4,maar dat is toch gemakkelijk te voorkomen? 10. .. 0-0 (f7 moet eerst gedekt) 11. 0-0  (11. f4 kan nu nog niet  11…  exf4 ).  11. .. h6    Toch krijgt  Frank gelijk dankzij de welwillende medewerking van Jos. 11. .. Pe7 ? ( Jos' visie achteraf: "een slechte zet! Ik had me voorgenomen i.v.m. met mijn gebruikelijke klokproblemen geen tijd te besteden aan voor de hand liggende zetten, en mijn tijd zo beter te benutten voor echte moeilijke situaties. Kan ik toch maar beter anders gaan doen.") 12. f4! En nu onderschat zwart de kracht van de voor de hand liggende volgende zet. 12. .. Pg6?? (Jos: "een zwakke zet. Ik zag te laat dat Pf4 niet kan."  13. f5!!  Na 2 zulke zetten van zwart staat wit ineens glorieus. (13. .. Pf4? kan niet wegens 15. g3!) Pe7.

Hierna wordt het vechten voor lijfsbehoud voor zwart. Maar hij heeft het geluk aan zijn zijde. (Daar heeft hij vaker last van.)

     14Jos4

Hier kan wit fraai winnen:   16. Pxf7 ( omdat de zwarte dame in staat, èn aftrekschaak dreigt middels Pxe5 moet zwart dat paard wel nemen. 16. .. Txf7   Daarna staat de pion op a6 gepend, want de toren op a8 niet meer gedekt, dus 17.  Lxb5! en wit staat 2 pionnen voor, en zijn pionnenstelling is ook nog  superieur. 

Frank speelt 16. Db3. Goed genoeg, maar niet gelijk winnend. Er duikt  zelfs een paar zetten later nog een mooie mogelijkheid op voor zwart die beide spelers missen.

   14Jos5

Zwart speelt 20. …  Pb6 Maar er is een veel sterkere. "Een schitterende probleemzet."  (Vindt Jos achteraf.) Met welke zet herstelt zwart hier zijn vooruitzichten?

Zie eventueel verder bij "Schaakproblemen"en "Oplossingen"

Na 20. .. Pb6? speelt Frank ijzersterk verder en staat na zet 24. absoluut op winst.

Voor Jos is het is wachten op het einde. Maar altijd oppassen met die gozer! Hoeveel partijen (ook in de externe) heeft hij niet nog met een schwindle uit het vuur gesleept.

Stelling na zet 27:

 14Jos6

27. .. Te8    Ik zie het gebeuren en denk: "Dat zal de pionnenwals niet kunnen tegenhouden! Nee, dit is voor hem een verloren zaak! Twee pionnen achter, en dan zo'n armada op je af zien stevenen. Nee. Nee. Hoewel ….  Hoewel …..   Verrek. Dit is een valstrik. De booswicht.   ….  Maar dat ziet Frank natuurlijk."

28.  e5  "Nee toch. Het zal toch niet weer hè?!  Ik zal het wel weer fout hebben, maar volgens mij trapt Frank ergens in. Kan zwart nu niet gewoon op e5 slaan?"  28. …  Pxe5  29. Pxe5 Txe5 Ik zie Frank wit wegtrekken. Wat voor hem een feestje beloofde te worden, wordt op het laatste moment afgezegd. Wegens onvoorziene familieomstandigheden.

Zes zetten later is ook de laatste pluspion verdwenen, en moet Frank remise accepteren.

 14Jos7

Zwart is van zins 34. … Te2+ te spelen en dan moet wit nog erg uitkijken. Het beste is daarna 35. Kf1 (op andere koningszetten volgt mat.) Maar Frank heeft dan natuurlijk altijd Dxd6 met remise achter de hand.  Jos: "Ik schaam me een beetje."  Dat vind ik nou ook weer niet nodig.

Voor Bert werd het tegen Gerrit een wat gezapig Siciliaans feestje. Omdat Gerrit principieel 3. d2-d3 (i.p.v d4) speelt en daarna bij zet 8. alsnog d3-d4  moet doen en dus bewust een tempoverlies accepteert, staat zwart al heel vroeg prettiger dan eigenlijk zou moeten. Bert laat zijn Taimanov/Paulsen/Kann -gewoontes even voor wat ze zijn. De opening begint erg op een Scheveninger te lijken, maar  dus met een tempo meer voor zwart.

Op de 18e zet staat zwart al beter. Wit zou nog wat terug kunnen doen. Maar kiest voor ruil.

 14Gerrit1

18. exd5 ?  Lxd5  (Pxd5!?)   Mogelijk agressiever was hier  18. e5 Pd7   19. f4

Rond zet 22. wordt de situatie een beetje dreigend. Er is inmiddels een wit paard op b4 verzeild, dat misschien beter op c3 had kunnen staan.

14Gerrit2

Weliswaar heeft zwart (Bewust!  Knap! ) net op c4 met de pion teruggeslagen en niet met de toren, en nu lijkt  de pion op c4 geïsoleerd, maar daar  heeft wit niet veel aan. Hij krijgt de tijd niet. Want het witte paard staat op b4 niet gelukkig. Een beetje gepend, en …  waar moet hij heen. Gerrit probeert eerst maar b2 te dekken. 23. c3  (het betere Tb1 is echter ook niet gezellig) maar geraakt nu van de regen in de drop. 23. .. a5  24. Pa2 Db3! 25. Ta1 Er is niets anders. De witte stukken  staan er nu onbeholpen bij. Alles het gevolg van een paard met ruimtegebrek. Het beest zou naar buiten willen, maar staat opgesloten in een te kleine box. Bert mag nu kiezen hoe hij zijn ruimtevoordeel verder gaat verzilveren. (Bijna alles is goed.)  Met 25. .. Tb8  of met 25. .. Lc5 of met 25. .. Pd5. Dat laatste kiest zwart. Hij doet het knap. Ruilt wat af. Handhaaft toch zijn ruimtevoordeel. Wanhopig zoekt wit nog wat aktie op zijn koningsvleugel. Die hij daarmee verzwakt. Wat door zwart uitgebuit  wordt, door al zijn stukken ideaal op te stellen. Daar valt niet tegen op te boksen.

  14Gerrit3

37. Txd3 (zal wel moeten) cxd3! De ver opgerukte vrijpion gaat wit de das om doen. Hij geeft – terecht- op.

Resteren de partijtjes Ron-Niels  en Jasper-Martin. Wegens tijdnood (van mij dus) ga ik me daar met een Jantje van Leiden (Who the hell is … ?) van afmaken. Ron opent met 1. b3. Na de London en de Colle een nieuwe poging om met wit de eindeloze officiële openingentheorie te omzeilen. Hij heeft illustere voorgangers : de topgrootmeesters Larsen en Nimzowitsch. Ron doet zijn uiterste best er iets ongewoons van te maken. Om zijn jeugdige opponent in verwarring te brengen. Dat lukt bij zet 11.      d3?

 14Niels1

Volgens Houdini moet zwart nu 11. .. d5 spelen  (met een miniem voordeeltje voor zwart) . Niels speelt 11. … exd3. Wat er op het eerste oog  erg logisch uitziet. Ik weet bijna zeker dat ik dat ook gedaan zou hebben. Maar nu laat Ron blijken dat de druk op de achtergebleven pion op d6 zal toenemen en dat het zwarte spel zal ontregelen. 11. .. exd3  12. Pxd3 Pb4  13. Lf3 Pxd3 14. Dxd3 en wit staat veel beter.

  14Niels2

Eigenlijk is het vanaf nu voor zwart al een hopeloze zaak. Gelukkig is ook Ron maar een mens. Hij laat bijna de boel uit zijn handen glippen bij zet 16. Ld5? (Lf3!?) maar herstelt zich snel. Niels bezwijkt onder de voortdurende druk en geeft met een verklaarbare fout 18 .. Te4  een pion weg:

  14Niels3

19. Pxe4 Lxa1  20. Txa1 fxe4 21. Dxe4  Dat was een beetje te diep. Nu staat Ron 2 pionnen voor. Maar nog erger is dat wit nu tegen de tochtige zwarte koningsstelling (die noodzakelijke verdedigende kracht Lg7 is weg en zwart lijdt nu aan zwakte op de zwarte velden) met Lb2 en De6 en Df6 een koningsaanval kan gaan ontketenen. Bij zet 35 geeft zwart op.

Jasper-Martin:

Na het gewone 1. e4  e5  2. Pf3  Pc6 3. Lc4 maakt Jasper de beginnersfout Ld6? wat neerkomt op tempoverlies, aangezien nu pion d7 geblokkeerd staat en dat later toch moeten worden hersteld.  (6. …. Le7) Toch gaat het allemaal nog wel, tot zet 16.

 14Jasper1

Met het verrassende 16. ..  b5! was het allemaal nog goed speelbaar voor zwart. Hij noopt wit tot tegenmaatregelen. Die dus nog even geen tijd voor die aanval  op zwart's koning, die ook nog erger lijkt dan het is. Na hxg7 staat de zwarte Koning voorlopig nog best even veilig achter die vijandelijke pion.

Maar na 16. … Lxb3   17. Lxb3 Dd4?  18. hxg7 staat  wit veel beter, want die kan ongehinderd aan de koningsaanval gaan werken. Die levert hem weliswaar geen mat op, maar wel twee pionnen. En dat eindspel is dan niet meer te redden.

Dus toch wel een feestelijk avondje. Voor sommigen. Voor anderen natuurlijk wat minder. Maar ja, dat schijnt bij het spelletje te horen.