Omdat er een weerbericht was afgegeven met mist en gladheid stelde ik mijn rit naar Bergen op Zoom  maar even uit. Ik was er dus toch, op de clubavond.  Maar Niels, Bert, Frank, Martin en Marco verhinderd, om zeer respectabele redenen, dan wordt de bezetting van het Middenpunt toch mager.

Gelukkig viel er wel nog wat te beleven.

Peter was weer op dreef vanavond, en weigerde zich neer te leggen bij winstplannen van Gerrit. Gerrit bood op zet 31 remise aan. Peter gaat steeds meer volwaardig meetellen in onze illustere schaakwereld

Ab en ik hielden de adem in bij zet 17 van Paul. Had die zich vergist? Die had wel heel lang zitten rekenen. In tegenstelling tot Ab die zelden langer dan 20 seconden over een zet nadenkt.  Maar was Paul toch misschien wat te overmoedig geweest? Ging Ab de vijandelijke dame vangen?

Altijd spannend om te zien wanneer Jasper zijn stuk weggeeft. Dat was nu bij zet 6. Tot zijn verontschuldiging  kon worden aangevoerd dat het nu niet ging om gewoon weggeven van zo’n kleinood, maar om een door Ron gemeen opgezet valletje waar Jasper intrapte. Maar de moed verliest die jongen nooit. Hij bleef mogelijkheden zien. Ron had daar echter weinig moeite mee, en maakte er een lesje in nauwkeurigheid van.

Wat me bij de analyse opviel dat zowel Peter(wit)  als Gerrit de opening  uitstekend speelden.  Het was Spaans! Wat je bij ons niet zo veel ziet.  (1. e4  e5  2. Pf3  Pc6  3. Lb5)  Tot en met zet 12 Lf6 staat het helemaal nog in de theorieboeken! Daarna wijkt  Peter af maar tot en met zet 18 zou zelfs Komodo noch met wit noch met zwart veel anders gespeeld hebben!!  Petje af. Volgens hem staat Wit dan een heel klein beetje beter.  Dat zal dan wel komen door die dubbelpion op c.

 16Peter1

Ondanks even een kleine hapering bij Peter bleef dat zo. En nog sterker, bij zet 21 deed Gerrit een m.i. erg ondokkiaanse zet :

  16Peter2

21. ..  dxc5?  waarna wit met 22. Pxc5! de witte dubbelpion degradeert tot een geïsoleerde dubbelpion!  Niks voor Gerrit. Gelukkig weet Peter niet zo gauw hoe daarvan te gaan profiteren. 22. ….Pe6  23. Pb3?  (Pxe6!  24. fxe6)  Gerrit: “Had heel anders voor mij kunnen aflopen.  Peter had volgens mij kunnen winnen met 23. Pc5xe6. Zwart zit dan opgescheept met een geisoleerde dubbelpion (c6 en c5) en een geisoleerde pion (e6).  Kan denk ik nooit goed aflopen voor zwart.”  Bij zet 26. denkt Gerrit dat Peter kan winnen met Dxc6. Maar het computerprogramma vindt Peter’s zetten veel beter. 

  16Peter3

(want 26. Dxc6? h4!  Met minstens gelijk spel voor zwart, omdat zijn dame blijft meedoen.)

26. Dxg5! (haalt de dreiging h4 eruit) Pxg5 27. Kg2 een lastige keuze. Maar het lijkt erop dat het plan Kg2 i.p.v. Kf2 al wat minder is en dat dan later Kh3 niet de juiste. Zoals zo vaak in dit soort ‘eindspelen’ was het zo snel mogelijk richting centrum laten opmarcheren van de koning beter. Neemt niet weg dat de stelling na 27. ….  Td3 nog steeds beter is voor wit.

  16Peter4

28. f4! en Pf3 verliest na 29. Tc1! de pion op c6. En als alle kruitdamp is opgetrokken blijft wit gewoon een pion voor.  En na 28. … Pe6 29. Tc1! Idem. Het voert te ver om al die varianten hier te gaan weergeven.

Peter ziet wel wat er in de lucht hangt, maar reageert nu iets te snel. Direct 28. Tc1 veronachtzaamt de dekking van f3. 28. … Pxf3! en na 29. Txc6  Pd2!! 30. Pxd2 Txd2+ zal Gerrit opgelucht adem gehaald hebben.

  16Peter5

31. Kh3  (Kf3!) Txa2 en dit eindspel kan nog best spannend worden maar de kans dat het toch remise wordt  ( 32. Txc7 en zelfs als alle pionnen op de damevleugel wederzijds zijn opgepeuzeld, en de zwarte toren er ook nog in zou slagen om die geïsoleerde pion  op e4  te verorberen (ja stond die witte koning nu maar op f3 i.p.v. op h3!), dan nog wordt het waarschijnlijk remise.  Een toreneindspel met 1 pion meer maar met 3 verbonden tegen 2 verbonden pionnen en beide koningen in de nabijheid  zal moeilijk te winnen zijn. En dat weet Gerrit natuurlijk allemaal, dus die biedt remise aan. Een kleine triomf voor Peter.

Tegen Paul speelde Ab de beroemde Hauer-opening. U weet wel met twee gefianchetteerde lopers , paarden op d2 en e2 om het uitzicht van de lopers niet te bederven, en pas in een later stadium  eindelijk een centrumpion opspelen. Een moderne variant van die oeroude Reti-opening, ook wel de Rijper variant genoemd.  Die Reti heb ik toen ik 19 was en nog minder van schaken wist dan nu, ook vaak gespeeld (lekker gemakkelijk te onthouden) tot een clubgenoot me onderschoffelde met d5, c5, e5 onder het motto, als jij het centrum niet wil neem ik het wel! Wellicht heeft Paul zoiets ook wel eens geleerd. Na 8 zetten:

  16Ab1

staat zwart beter. Maar hoe nu verder? Paul besluit eerst een verzwakking van de witte koningsstelling  uit te lokken en daarna te gaan aanvallen, daarbij mede profiterend van zijn oerdegelijke centrum waardoor hij gewoon voor zijn stukken veel meer bewegingsruimte heeft.

8. … Lg4!?  9. f3 Le6  10. 0-0  h5!? Ik zag het spelen en vond het wat te voorbarig. Maar ook Komodo vindt het een goede zet. 11. e4   (eindelijk)

  16ab3

11. ….  b5? Maar deze wordt door onze supercoach afgekeurd. Wit zou nu met de dubbelaanval 12. Pc3! zwart lelijk hebben kunnen dwarsbomen. Hij wint een pion. Waarschijnlijk de belangrijke centrumpion op d5.Maar na 12. a3?  komt de zwarte aanvalsmachine langzaam op gang. 12. …  Tc8  13. c4? (alsnog Pc3!!) bxc4

  16Ab6

14. bxc4 (exd5! om de volgende zet te voorkomen) d4! 15. h3 Ph7  (Tb8!?)  16. g4?  (f4!?) Dg5

Nu wordt de witte positie een beetje griezelig. 17. Lc1 Ook weer heel snel gespeeld. Te snel! Zou een goede gedachte kunnen zijn. Immers die loper doet helemaal niks op b2 dankzij de positie van de centrumpionnen. En wellicht helpt hij op c1 die akelige zwarte dame verjagen. Zou een goed plan zijn als het ook niet eigenlijk een blunder zou kunnen zijn. Wit overziet De3+ met eventueel pionwinst op d3.

  16Ab4

Paul verzinkt in gepeins.  Is dit een blunder of een valstrik? Ik vind het spannend. Ab ook,die heeft intussen gemerkt dat hij iets over het hoofd zag. Eindelijk kiest Paul voor de eerste mogelijkheid. 17. … De3+  Daarna weer een poos denken, voor alle zekerheid. Met die Ab moet je duidelijk toch uitkijken. Hij speelt zo snel, hij ziet kennelijk heel veel.  Ik sta er ook naast,  te wikken en te wegen. Het is duidelijk dat die dame als die op d3 slaat nauwelijks nog een vluchtveld heeft. Het moet toch mogelijk zijn om daarvan te profiteren!  18. Tf2  Dxd3  Hij doet het toch. Hierna begint Hauer met zijn kop te schudden van nee, nee. Ik denk, wat bedoelt hij nou? Dat het een fout is voor zwart, of dat wit niks zal bereiken. Dit moet toch goed zijn voor wit! 19. Lf1 om die dame te bedreigen. En pas dan begin ik ook lont te ruiken. Wit kan er inderdaad niks mee, vrees ik. Die Paul toch! Wat lang denken toch vermag! Nou ja, voor iemand als Paul dan. 19. … hxg4

 16Ab7

20. Pf4 (andere zetten, door de artiesten zelf later gesuggereerd, blijken niet echt veel beter)  Dc3! En zwart kan ontsnappen via a5. Zwart zal aan het avontuur waarschijnlijk twee extra pionnen overhouden plus een veel betere koningsstelling en nog steeds aanvalskansen.  En die dame komt snel genoeg weer terug naar de koningsvleugel. Waarschijnlijk van de schrik of de teleurstelling vergeet wit nu ook dat paard op f4 in veiligheid te brengen, dat aangevallen staat (via 21.Pd5 of 21. Pxe6)  en verliest na 21. Tb1? ook nog dat paard  21. … exf4.

16Ab5

En nu is het echt voorbij. De rest is niet interessant meer voor de toeschouwer. Wit staat nu 1 stuk en 2 pionnen achter. Ab rommelt nog 12 zetten verder, maar Paul schuift met veel precizie en geduld naar de winst.  Paul:  "Leuke partij gespeeld, ik kreeg veel ruimte.Heb er geprobeerd van te profiteren."

Het valletje van Ron waar Jasper intrapt:

  16Ron1

5. …  e5!  Hierna staat zwart zowiezo al veel beter omdat hij na zijn verkeerde zet 4. Db3 al een pion achter staat. Maar het wordt nog erger als je het valletje niet ziet: 6. Lxe5??? Pxe5  7. Pxe5  Da5 + en zwart wint het stuk op e5.

(Die damezet missen is een nogal primitieve witte blunder, maar komt nogal eens voor. Ik kwam zelf wel een paar keer iets dergelijks plezierigs tegen in mijn Siciliaans en zag zo ook Bert wel eens winnen.)  

Dus eigenlijk na zet 7 al een hopeloze stelling tegen iemand als Ron. Geen jeugdige zal nog de uitdrukking kennen “op het vinkentouw zitten”= geduldig blijven loeren, om toch dat vogeltje te vangen. Nou dat probeert Jasper. Maar Ronaldus Fringilla weigert in de val te kruipen waar de broodkruimels  gestrooid zijn (waarna het stokje door het vinkentouwtje wordt weggetrokken en het vogeltje gevangen is.)  Jasper vraagt me na afloop of ik met de computer wil kijken naar de situatie rond zet 16. Hij meent dat daar broodkruimels liggen.

  16Ron2

16. Pxd4  (16. cxb5  Lxa2? 17. b3!! Met maar iets beter spel voor zwart. Doch 16. cxb5 Tbc8! handhaaft het grote voordeel van zwart, want 17. Pxd4 kan nu niet wegens Lxd4 18. Txc8 Lxf2+ !!  19. Kxf2 Txc8  en zwart houdt zijn stuk voorsprong) Nu kiest Ron 16. .. Lxd4 , maar ook …. bxc4 of …. Lxc4 zijn goed. Het maakt allemaal niet zo veel uit.  16. … Lxd4 17. Dxd4 bxc4

  16Ron3

Een hopeloze situatie voor wit. Hij heeft wel een mooie koningsloper maar zwart heeft totaal geen zwakke plekken in zijn stelling. Je zou hier al kunnen opgeven. (Oh sorry, dat mag ik onze veelbelovende jeugd niet aanpraten,  mag niet van Jos. (Hoe zou het daarmee zijn?)) Jasper speelt door en krijgt geen schim van een schaduw van een kans. Hij zal na zet 27 in een zet of vier mat gaan. Nu geeft hij op.

Eindcorrectie moet nog plaatsvinden.

Omdat ik de neiging heb me te willen bekommeren om de zwakkeren in de samenleving, eerst maar even de partij van Paul. Zijn hartekreet op de site sneed me door de ziel. (“Ik zal beter mijn best doen om een spectaculaire te spelen, zodat ook deze besproken wordt.”) Dat vind ik nu zo sneu, zo zielig, zo in-en-in-triest. Ik moet daar gelijk iets aan doen!

Vond Martin niet. Jammer, ook een  tegenstander moet dan natuurlijk een beetje meewerken. Martin speelde Skandinavisch. De klassieke. Niet met 2. …  Pf6 een gambietje of zo, maar gewoon ouderwets :  1. e4 d5  2. exd5  Dxd5.  Dat speelt bijna niemand meer. Alleen onze Tiviakov nog wel eens, maar die heeft er dan ook voor gestudeerd. Hij wil er vooral tegen kleinere tegenstanders een enkele keer wel eens mee winnen. Tegen sterkere (Caruana, Nakamura en dat type van soort) is hij er kansloos mee. Maar meestal worden  die partijen remise. En zijn zelden spectaculair.

Martin’s bedoeling was natuurlijk om Paul even uit zijn repertoire te halen. Nou dat lukte. Want het verraste onze misdeelde Paul zeer. Dat speelt toch geen mens! Hij begon ogenblikkelijk heel lang na te denken. De hoofdvariant maar. Doch … hoe was dat ook al weer? En … hoe maak je zoiets spectaculair? 

15Paul1

“Hoofdvariant was toch zoiets als 3. Pc3 Dd6 (of Da5) 4. d4 Pf6  en dan g3 en Lf4?   Maar opzienbarend? Kijken of ik Martin toch schrik kan aanjagen.   3. c4!?  Ook niet gebruikelijk, maar jongetje, dat kan ik dus ook!“   En hoera, omdat ook Martin het nu ook niet echt goed weet,  heeft 3. c4 wel succes. Na de 11^e zet …. Db4?  staat Martin verloren.

 15Paul2

Paul gaat bewijzen dat hem vorige week groot onrecht is aangedaan. 12. Pxe5! Lxe5 13 a3! Db6 14. c5! Da7  Paul geeft les: Jongetje, je weet toch dat je je dame niet zo vroeg in het spel moet brengen? Dat is nu juist de achilleshiel van het Skandinavisch. Moet je zo’n lieverd nu machteloos in een hoekje zien staan!  

 15Paul3

En het gaat maar door. Het wordt steeds spectaculairder. Het wordt nu echt aandachttrekkend.

15. Lxh5! gxh5  16. Dxh5 Ld4  17. d6!

 15Paul4

Iedereen komt even kijken. Attentie, attentie, voor iets bijzonders. Boeren, burgers en buitenlui, komt dat zien, komt dat zien! Zwarts dame staat buitenspel, zijn dametoren ook, zijn koning zal waarschijnlijk niet meer kunnen rocheren, wit zwemt in de ruimte, er gaat een lijn open komen die de zwarte koning noodlottig kan worden, enz., enz.

17. … cxd6  En nu kan wit een dodelijk 18. Pxd6+ spelen, want na exd6 maakt  19. Te1 er snel een eind aan.  19. …   Kd8  20. Dh4+  met slaan op d4 of erger, 0f  19. … Kd7 Dg4+ met soortgelijke ellende  19. . …… Le5  20. cxd6 en ook nu gaat de loper eraf (om te beginnen) 19.   ….  Kf8  20. Dh6+ Lg7  21. Dxd6+ Kg8 22. Te8+ en mat op de volgende of 19. … Le6 20. Txe6  Verrassend mooi allemaal.

Maar Wit speelt gewoon 18. cxd6 , meer dan genoeg natuurlijk, maar iets minder spectaculair.  18. …  Le6  moet wel, zou tijd worden 19 dxe7 Db6 20. Lg5 Lf5  Komt dat zien, komt dat zien.

 15Paul5

Eindelijk gaan de zwarte stukken een beetje meedoen, maar zwart kan nooit meer rocheren. Hij moet dus gewoon wachten op de definitieve doodklap. Die komt vier zetten later.

 15Paul6

Omdat alle zetten verkeerd zullen uitpakken voltrekt Martin maar zelf het vonnis: 23. …. Dc2?   Tc1!   zwart geeft op. De dame staat gepend.

Het was zeker leuk om naar te kijken. En om er over te mogen berichten.  Jaja, die Paul.  Die moet je in het oog houden. Dat zijn bijna altijd wel aandachttrekkende partijen. Voor Martin iets minder leuk om te ondergaan. Maar ja, moet hij maar niet zo’n weinig spectaculaire opening kiezen.

Nog meer spectaculairs vanavond. Jazeker! Dat Gerrit won van Ron. Niet zozeer de manier waarop, maar wel het feit op zich. Gisteren zag ik de film Magnus, en daarin kwamen twee  nederlagen voor van de toen nog ‘aanstaande’ worldchampion Carlsen, waarvan één op een cruciaal moment tegen een aanmerkelijk lager genoteerde tegenstander. En niet door een blunder of zo (zoals destijds tegen Giri) maar gewoon door een verkeerde strategie.  Je kon na afloop de zelfhaat van zijn gezicht afscheppen. Ja, zulke dingen gebeuren in ons spelletje. Het is geen pokeren, maar je kunt natuurlijk wel gewoon een keer pech hebben.

 15Gerrit1

Gerrit:  “Geen spectaculaire partij. (ES : hij ook al) Wel een schoolvoorbeeld van het te vroeg in het spel betrekken van de dame denk ik. (ES: ?) Ron speelde 9. Db3. Hij gaf aan wel 9. …..Dc8 of 9. ….Dc7 als antwoord te hebben overwogen maar niet 9.  …..Db6. Na de dameruil stond zwart vermoedelijk positioneel steeds beter dan wit.”

Volgens mij is dat Db6 een standaardzet in dit soort “slavische” stellingen. Zelf hield ik er met zwart niet zo van omdat je toch met een dubbelpion komt te zitten, maar vooral omdat het leven een stuk saaier wordt zonder dames,  en remise al gauw dichterbij komt. Maar dat zal Gerrit’s  zorg natuurlijk helemaal niet geweest zijn.  Die vond het best zo. 9. .. Db6!  10. Dxb6  axb6  11.Lf4  Pbd7  12. h3

15Gerrit2

Voor de hand ligt nu mijns inziens  12. …  b5 met inderdaad iets prettiger stelling voor zwart. Maar na 12. …. Lb4 is zijn minimale voordeeltje wel weg. Ik begrijp deze zet niet zo goed. Maar misschien wil Gerrit tegen zijn befaamde tegenstander zo snel mogelijk zoveel mogelijk stukken afruilen. Hij staat in ieder geval gelijkl 13. g4! Lxc3  14. bxc3  Le4

 15Gerrit3

Ron speelt hier 15. a4 wat mij logisch leek, maar door Komodo wordt afgekeurd. Waarschijnlijk omdat die a-pion op die halfopen torenlijn dan al gauw te kwetsbaar wordt.

 15Gerrit4

Komodo geeft hier 18 ….  Lxf3  (om Pe5 te voorkomen) 19. Lxf3 Pb6!! En na Pc4 is die a5-pion verloren. Maar zwart speelt  18. .. b6 wat wit de mogelijkheid geeft om even actief te worden 19. g5! Pe8 20. Pe5! Pxe5 en de kleine zorgjes voor wit zijn weg. Staat die pion op a5 dan niet meer te wachten op zijn ondergang? Nee!

15Gerrit5  

21. axb6 !! Txa3  22. Txa3  Txa3 ( toren gewonnen?) faalt op  Lxe5 Lxg2  24. Kxg2 en nu blijkt dat die vrijpion op b6 zonder materiaalverlies niet meer is tegen te houden. 24. … Ta8 25. b7 ! Beauty!  Toch? Zo had ook deze partij spectaculair kunnen worden. Maar werd het niet.

Dat Ron dat niet aandurft lijkt me vanzelfsprekend. Maar na zijn zet wordt het ook fraai, spectaculair mag ik wel zeggen.  21. dxe5? En nu zou zwart gewoon op a5 kunnen nemen.  21. …  bxa5 en zwart staat geweldig: een pion vóór, en wat voor een pion! Een echte, veelbelovende, angstaanjagende, heerlijke, dreigende,  verrukkelijke vrijpion! (vrij naar Jan Hein Donner) 

Maar Gerrit blijft afruilen de goede strategie vinden tegen zijn beruchte tegenstander. 21.  … Lxg2 .  Niet zo goed omdat zelfs hier, met het opofferen van de witte loper, diezelfde grap mogelijk is: 22. axb6 !!!!  Txa3  23. Txa3  Txa3   24. b7 !!!!!!  U vergeeft mij wel al die uitroeptekens want is het is niet maar een beetje spectaculair. (terzijde: 23. ..  Tb8 helpt ook niet, want dan volgt 24. Ta7 Txb6? 25. Ta8! met matdreiging Kf8 26. Le3 gevolgd door Lc5+)

Dit is nog ingewikkelder en dieper en dus moeilijker dan bij zet 21  dus het lijkt me normaal dat Ron dat waarschijnlijk niet eens overweegt.  22. Kxg2 Nu wint zwart zijn pion met 22. … bxa5 (Gerrit beaamt aldus de strekking van de hierboven geventileerde aubade aan de vrijpion) Wit is hierna kansloos. Hij pruttelt nog wat, neemt nog een beetje risico, hopend op een misser van zijn overbuurman, maar Gerrit laat weer eens zien dat hij aanleg heeft voor het eindspel.

 15Gerrit6

Hier geeft wit op.  Het is duidelijk dat pion f4 verloren gaat na 29.  ….  Tc4. En waarom? Omdat de witte Toren veel minder actief is als die zwarte, gebonden als hij is aan dat lieve, schattige, vrijpostige, brave pionnetje op a4.

Bij Niels was ook iets heel bijzonders op te merken. Niels liet even zien dat hij het best heel goed kan. Niks blunders, bijv. missen van mat in één. Hij speelde een totaal foutloze partij. Met mooi, konsekwent en aanvallend spel. Ab (wit) was het slachtoffer van deze wonderbaarlijke wederopstanding.  Die deed het niet eens heel slecht, maar kon dit geweld gewoon niet bijbenen. Zijn Reti-opening ,met loperfianchetto aan beide zijden en pas daarna je centrumpionnen opspelen, was een beetje tam, maar toch wel verstandig als je openingenkennis niet al te opzienbarend is. Je zal er niet gauw prachtige kansen mee creëren, maar ook niet onverhoeds mee in de problemen kunnen raken. Zwart staat al gauw een tikje actiever, maar duidelijk is het niet, en pas op de 18^e zet doet Ab iets verkeerd. Maar  om nu te kunnen voorspellen dat dat een drama gaat worden, daar moet je wel grootmeester zijn. Ik zag het ook niet.

 15Niels1

19. Kh2  Wat kan daar nu fout aan zijn? Maar Komodo geeft als enige mogelijkheid om nog een beetje stand te houden 19. Dg4.  En Niels laat zien dat 19. Kh2 niet zo goed is: 19. … fxe4 !!  20. Tf3  Een dappere poging om de ergste dreigingen te pareren, maar helaas onvoldoende.  Alles is hier al mis. 20. Dd1 Pxg3  21. Tf2 Pe5  of 20. g4 Pg3 of 20. Tfd1  fxg3+ 21. Kh1 Pf4    20. Dg5 (sterk, eerst slaan op g3 is misschien zelfs nog iets sterker) Hierna blijft de zwarte aanval voortdenderen. Er komt nog een paard bij op het veld d4  (dit is vaak een bezwaar van Ab’s voorliefde voor de c4-d3-e4 –falanx, dat akelige veld d4!) en na 24 h4? (goede zetten ontbreken zowiezo)

 15Niels2

gaat het hard. 24. .. Pxf3+ 25. Lxf3 fxg3+  26. Kg2 Pf4+  27. Kg1 Dxh4 en wit zou kunnen gaan opgeven. Hij ziet nog kans een kwaliteitje terug te winnen, maar dat vermag de zwarte stormloop niet tegen te houden.

Na zet 34 ….  Ph3+

  15Niels3

geeft wit op. Hij staat 4 pionnen achter en verliest nu ook nog een kwaliteit.

Nu maar hopeen dat Niels nog flink wat van dit soort partijen blijft spelen.

Peter kreeg geen kans tegen Bert. Geen schande natuurlijk. Bert speelde Konigs-Indisch in de voorhand. (met wit dus) Toch een opzet waarin je vaak geduld aan de dag moet leggen. Dat was hier niet nodig. Bij zet 11 gaf Peter in een al wat mindere stelling een pion weg. Een belangrijke, namelijk een centrumpion.

 15Bert1

Hier had wit noodgedwongen maar Pe8 moeten doen.  11. …  Pe4? 12. Pxe4 dxe4 13. b5 Die pion op e4 loopt niet weg. 13. .. a4? 14. Lxe4   En bij zet 17 doet Peter zijn roemruchte opponent een paard kado! Daarna is er niet veel aardigs voor zwart meer te beleven. Volgende keer beter! Intussen loopt Bert verder uit op de ranglijst. Nog heel even en deze interne competitie is alweer beslist.

Waarvan akte!

De film over Magnus Carlsen kan ik u aanbevelen.  Een bezoek aan Tata ook. De vrijdag geschoten kiekjes zijn in aantocht.