Ik dronk evident teveel cognacjes deze avond. Waarschijnlijk van de opwinding. Want er gebeurde veel opzienbarends deze ronde.
Een partij Marco-Ron, die -zeker voor wat betreft de amusementswaarde- voor mij nu al de ‘partij van het jaar’ genoemd mag worden. Kan me moeilijk voorstellen dat dit in 2017 nog leuker kan.
Een partij Bert-Gerrit die halverwege dreigde te eindigen met een heus spelersconflict , toen Gerrit in lastige stelling de oorverdovende herrie in Het Middenpunt niet langer verdroeg en wedstrijdleider Paul wat beteuterd kijkend een oplossing moest bedenken voor de schakersstaking die dreigde. Dat lukte dus even niet. De herrie werd vooral veroorzaakt door een aantal vrouwen die onophoudelijk belachelijk luidruchtig zaten te gieren. Waarschijnlijk ook een wedstrijdje: Wie valt het meest in de smaak bij die ene man die grapjes zat te verkondigen? Dus gewoon de menselijke variant van dierlijk baltsgedrag.
De oplossing voor dat probleem kwam voor Paul gelukkig geheel vanzelf toen de herrieschoppers eindelijk rond 22.00 uur het etablissement verlieten. Gerrit ging weer achter zijn stelling zitten. Toch ontstond er daarna een nieuw probleem toen één schaaktafel verderop de terecht opgewonden schakers ook nogal luidkeels overgingen tot analyse van de ontelbare geheimenissen van de inmiddels voltooide ‘partij van het jaar 2017’.
Grote bewondering verdienen m.i. beide spelers (ook Bert had er last van) omdat ze toch nog de concentratie konden opbrengen om naar een buitengewoon interessant eindspel te laveren, dat je ook niet elke dag te zien krijgt: K+T tegen K+ 4 verbonden pionnen.
Gerrit: ‘ Was best een leuke partij maar ontsierd door het vele lawaai in de speelzaal, zowel door een feestvierend gezelschap als door onze eigen collega-schakers….’ ‘Bij het naspelen heb ik toch maar van een zet echt spijt.’ ‘ Belangrijkste vraag die resteert: was de partij met Toren tegen 4 verbonden vrijpionnen nog remise te houden? Ik denk zelf van niet.’
Vergeleken met deze toppers waren de partijen 1. Jasper-Paul, 2. Niels-Frank en 3. Peter-Martin maar peanuts. Natuurlijk alle gewonnen door de drie favorieten, alle drie met zwart. Hoewel ……….. ook hier viel nog wel wat te beleven:
1. Natuurlijk weer een vreemd, vergeefs stukoffer van Jasper, zij het wat later dan gewoonlijk, en met iets meer compensatie. 2. Alweer een onvoorstelbare blunder van Niels, die alweer een mat in één zet over het hoofd zag. Maar toen stond hij al verloren. 3. Een partijtje Grieks-Romeins worstelen op het schaakbord van Martin, die na een te zorgeloos stukje knoeien tegen Peter, wel veel geduld moest opbrengen voordat eindelijk Peter ook eens iets echt fout deed en Martin dus toch nog – eigenlijk niet geheel verdiend- kon winnen.
Dat wel dus.
Eerst maar meer over Marco-Ron.
1.c4 Engels natuurlijk. Volgens Marco-iaans recept, met al op de 2e zet g3. En Ron ziet af van zijn vroegere Vink-iaans recept met supersnel f5. Die speelt wat je tegenwoordig veel ziet 1. .. e5 2 … c6!? 3. … d5!?. En negen zetten lang staat alles dus nog in Powerbook.
14Ron1
Deze stelling staat in Powerbook met 11 partijen met 10. Pc3 (score 68% voor wit) en met 4 partijen met 10. Pxc6 (met score 87% voor wit.) Maar Komodo vindt de stand vrijwel gelijk. Nu komt Marco met een ‘nieuwtje’. 10. Da4. De bedoeling daarvan is mij niet duidelijk, maar dat zal wel aan mij liggen. Nu zou zwart met direct 10. … Pxe5 11. dxe5 Pg4 al een klein voordeel kunnen krijgen. Winst van een pion, maar wit heeft wel wat compensatie. Ron ziet dat plan natuurlijk best wel, maar stelt het even uit en creëert zo wat complicaties 10. .. Db6 (Wit kan nu bijv. niet direct f4 spelen) 11.Td1? Agressief, maar ook een beetje onvoorzichtig. Is die toren niet nodig ter verdediging van f2 op de koningsvleugel? Ik zou zelf hier verder gegaan zijn met het ontwikkelen van mijn stukken. Pc3. Marco’s zet leidt uiteindelijk tot verlies, maar zie dat maar eens allemaal aankomen. Komodo ziet als beste zet hier: 11.Pxc6!? bxc6 12.Pc3 wat pionverlies zou voorkomen, met bijna gelijke stelling. Nu komt het pionverlies alsnog: 11…Pxe5!! 12.dxe5 Pg4! 13. e3 (er is niets beters, eerst moet f2 beveiligd) Komodo applaudisseert. Maar normale schakers denken dat die zwarte pionnen in het centrum er toch ook niet al te stevig bijstaan. Hier vond ik het al een beetje spannend. Dat is toch een leuk plan van Marco!?
14Ron2
Het meest voor de hand ligt hier : eerst die d5-pion maar dekken met Le6 en Td8. Maar Ron wil gelijk ‘fire on board’. 13. …. Dh6!? Marco besluit tot 14. h3 wat absoluut de best mogelijke is. 14. …. Pxe5 (Dat is nou het verschil met de paarduitvallen van Jasper. Het paard kan wel worden verjaagd maar dat levert een pion op en ook op e5 staat het paard gereed voor deelname aan de aanval.) 15. Txd5 ook de best mogelijke. Wie a zegt (met 11. Td1!?) moet ook b zeggen.
14Ron3
Hier wordt het voor de eenvoudige pottenkijker nog leuker: Die pion op e4 staat ook nog in, en daarna zou die witte koningsloper ook nog wel eens sterk kunnen worden. Heeft zwart dan nog wel voldoende vuurkracht? Wiens stukken zijn dan eigenlijk echt het actiefst? 15. … Pf3+ ! Ik kan me voorstellen dat Marco het niet aandurft om hier Lxf3 te spelen. Dan verschijnt er een pion op f3 en als daarna de zwarte dame binnenvalt ligt mat binnen handbereik. Toch vindt Komodo dat de beste. Die ziet dat na 16. Lxf3 exf3 wit met 17. Df4! de zwarte aanval flink kan vertragen. (Na Dxh3 volgt Dxf3! En dameruil op f4 wil zwart natuurlijk ook niet, dan is de aanval voorbij) Marco doet dus maar 16. Kf1. En Kf1 is dan beter dan Kh1. (16.Kh1 Lxh3 17.Lxf3 Lg4+ 18.Kg2 Lxf3+ 19.Kg1 Dh1mat) Hij staat zo echter wel op verlies, maar dat is nog niet zo gemakkelijk te zien. Logischerwijs volgt in de partij nu 16. …. Lxh3 17. Dxe4. Marco gaat dus dapper voort op de ingeslagen weg. Aanval is de beste verdediging. 17. Lxh3 is beter, maar ook dan staat Marco ook verloren. Dus kun je beter maar doorgaan met proberen meer verwarring te zaaien. En dat gaat inderdaad een beetje helpen.
14Ron4
17. … Lxg2? Goede zet, maar Komodo geeft een beauty die nog sterker is voor zwart: 17. … Da6+ !!! Bijv. 18. Dd3 Lxg2+ en na Kxg2 volgt Pe1+ met damewinst. En na 18. Td3 volgt Pg5! en daarna Tfd8 en verliest wit die toren omdat de dame hem niet langer kan dekken. Ik stond erbij en keek ernaar en miste die combinatie natuurlijk ook, maar voorzag wel alles wat nu inderdaad volgde: 18.Kxg2 Dh2+ 19.Kxf3 (Kf1 Dg1+ enz.) Dh1+ ! (zwart loert op damewinst) 20.Kf4 g5+! Ook best iets om opgewonden van te raken: is dit offer nu wel of niet correct. Ik zat meedenkend bij zet 17 inmiddels bij zet 21 aan de grens van mijn voorstellingsvermogen, zag nog de stand na g5+ en daarna Kf5 maar kon dat niet meer uitrekenen en vreesde dat wit met de Koning zo dicht in de buurt van de zwarte Koning geassisteerd door zijn T en D, de zwarte Koning zou gaan mat zettenl Ik zou dus met zwart al geen Lxg2 hebben gespeeld, ook geen Da6+ want niet gezien, maar Pg5, ook nog wel aardig. Maar ja, wat nu volgde was natuurlijk veel mooier en spannender. Een prachtig gezicht zo’n Koning die over het hele bord raast. Maar waar zou het toe leiden? Dat zwart gewoon een stuk achter zou blijven of misschien zelfs zelf zou worden mat gezet, of dat wit binnen de zwarte vesting zelf mat zou lopen. Voor mij niet te berekenen, afwachten maar. Na zet 21:
14Ron5
Ron dacht hier lang na en koos voor 21. .. Dxc1. Komodo geeft hierna aan: ‘stand gelijk’. De heren hebben na afloop nog lang (luid) zitten analyseren, waarna Ron me toe voegde “20. .. g5 was dus niet goed!” Ik reageerde met: “Het was geniaal!” Hoofdschuddend liep Ron weer naar zijn bord voor nog meer analyse. Komodo stelt vast dat in de stelling hierboven inderdaad zwart ogenblikkelijk wint met 21. …. Dh3+ De details zal ik u even besparen. Anders wordt dit verslag een boek. Het ging aldus verder: 21. … Dxc1? 22. Dxe7
14Ron6
h6 Ik zou hier lang naar 23. Pc3 gekeken hebben. Een torenoffer om het nog spannender te maken. Ik weet niet of ik het uiteindelijk gedurfd zou hebben. Komodo vindt het inderdaad de beste. Maar geeft nog steeds een ongeveer gelijke stand. Maar Marco speelt 23. Df6 wat er op het eerste oog ook gevaarlijk uitziet (bijv. na …. Kh7 en 24. Td6), maar het niet is. 23. .. Dc2+! 24. Kg4 (de enige) . Toeschouwers keken naar 24. …. De2+ , maar dat werkt niet. Maar wel wat Ron doet:
14Ron7
24. …. De4+ !! Ja, er staat nu een toren in op d5. Het schaakspel kan verbluffend eenvoudig zijn. 25. f4 ( Is Kh5 nog wat? Nee, helpt niet. Eerst even Dh1+ om de Koning even weg te jagen uit de zwarte koningshoek waar hij obscure plannetjes heeft. Daarna alsnog op d5 slaan. 25. … Dxd5 26. Pc3
14Ron8
zwart staat goed, toch nog een kwaliteit voor.
Maar nu gaat Ron een beetje rommelen. Oorzaak? Kunt u raden. Zijn klok! 26. … Dd7 Komodo geeft hier een prachtige zet: 26. … Dg2! (let er ook op dat het witte Paard nu niet kan komen aansnellen via e4 of d5) 27. Dxh6? f5+ ! 28. Kxg5 Dxg3 29. Kh5 Dg4 mat of 27 Kh5 Dh2+ 29. Kg6 (wordt dit nu toch nog mat? Nee: ) Tf6+ !! en de witte dame gaat verloren.
Maar goed, Ron speelt 26. … Dd7? 27. Kf3 Dc6? Als wit nu slaat op c6 staat hij ‘slechts’ een kwaliteit en een pion achter. Maar hij kan nog spelen. Ik denk dat Ron het wel best had gevonden want hij rekent erop dat hij voor dat eindspel niet veel tijd meer nodig heeft. Dat vraagt niet veel denkwerk.
14Ron9
Marco probeert het nog één keer. 28. Pe4 Maar dat geeft voor de 2e keer in deze partij zwart de mogelijkheid om met een pionzet de dekking van een stuk door de koning te dwarsbomen! Zulke zetten zie je niet heel vaak, doch in deze partij twee keer dat motief! Ik denk dat Marco inmiddels murw was.
28 . .. g5-g4 En wit verliest ook nog een paard. 29. Kxg4 Dxe4 Hierna rommelt Marco nog 9 zetten door. Dat had niet gehoeven. Hij heeft geen materiaal meer om aan te vallen. Zwart wint eenvoudig.
Wat een geweldige partij. Marco koos voor een spannend plan (11. Td1!?) , dat helaas op den duur voor hem niet goed bleek te zijn. Maar dat was voor gewone stervelingen niet te berekenen. En had evengoed nog voldoende dreigingen en grappen in zich, waar Ron veel tijd voor nodig had. Ron speelt sterk, kiest voor een hartstikke leuk stukoffer waarvan iedereen zich vijf zetten lang bij afvraagt of dat nu echt wel correct is. Maar in een inmiddels heel erg moeilijke stelling (verdienste van Marco!) mist hij de beloning voor zijn mooie spel en staat het weer bijna gelijk. Marco blijft in gelijke stelling risico’s nemen om toch te kunnen blijven aanvallen. Neemt te veel risico en dat straft Ron af. Maar maakt het zich daarna toch weer moeilijk. Gelukkig voor hem doet Marco dan, waarschijnlijk inmiddels vermoeid, voor het eerst een zet die met de term ‘blunder’ zou kunnen worden gekwalificeerd. Hierna is het eindelijk voor Ron eenvoudig.
Wat een spanning. Wat een leuke stelling met die witte koning op bezoek bij zijn zwarte collega. Natuurlijk geeft Komodo hier en daar nog sterkere zetten aan, maar van fouten kun je hier nauwelijks spreken. Een lust voor het oog.
Bert-Gerrit was niet zo’n spektakel als hierboven beschreven, veel positioneler. Dankzij wat terughoudend openingsspel van Gerrit kreeg Bert wat positioneel voordeel, maar Gerrit verdedigde taai. Maar zonder grote fouten wederzijds won Bert uiteindelijk een pion. En behield ook nog zijn positionele voordeel.
14Bert1
Die opgesloten zwarte loper en die achtergebleven pion maken het moeilijk voor zwart. Grappig is namelijk dat het (gespeelde) 42. … Tb1 niet voldoende is. Na 43. Ta2! mag zwart niet nemen op b4 wegens Ta7! En de Loper mag naast het bord plaats nemen. Bert houdt het eenvoudig en speelt 43. Lxc6. Behoudt zijn pion voorsprong en lijkt moeiteloos te gaan winnen. De zwarte pionnen stelling is kwetsbaar. En dan wordt het hier toch ook weer heel spannend.
Gerrit verliest (noodgedwongen) op één vrijpion na al zijn pionnen. Maar gebruikt de tijd die Bert daarvoor nodig heeft, om die ene vrijpion voorwaarts te laten stormen. En de vraag is of Bert wel op tijd daartegen maatregelen neemt.
14Bert2
Een spannende stelling. Voor Gerrit, en voor de toeschouwer. Misschien voor Bert niet. Die houdt het eenvoudig . Vroeg of laat moet hij zijn toren offeren tegen die vrijpion. Dan gelijk maar! 57. Txb3 Kxb3 58 f4 Maar wat hebben we hier nu? Zelf won ik ooit tot mijn eigen verbazing een partij bij Caissa met K + 2 verbonden pionnen tegen een K+ Toren. Die pionnen waren wel iets verder opgerukt. Maar ik had bijna opgegeven!
Gezien zijn reactie gelooft Gerrit niet dat dit eindspel remise te houden is. Bert zei later: ‘Dat geloof ik wel , maar ik denk dat het wel heel moeilijk is.’
14Bert3
In mijn boekjes (Euwe, Keres, Pachman) over het eindspel vond ik deze sitiuatie niet. Wel een stelling met drie verbonden pionnen tegen T. Maar het verschil met bovenstaand diagram is dat bij Euwe de Koning van de torenpartij al vóór de vrijpionnen is gearriveerd. En inderdaad, dat is remise te houden voor de vrijpionnenpartij, maar inderdaad met een alleen voor Euwe vindbare zet. En …. anders wint de torenpartij! Ook in dergelijke voorbeelden van Keres en Pachman wint de torenpartij. Nota Bene!
58. .. Tc5 (goed) 59. g4 (goed)
14Bert4
Wat is dit nu allemaal? Hier hebben we maar liefst v i e r pionnen tegen de Toren, en de zwarte koning is nog lang niet in de buurt van de verbonden vrijpionnen.
Hoewel mijn Komodo niet ondersteund wordt door een eindspeldatabase en zelfs de beste schaakprogramma’s in het eindspel nog steeds (wat) minder betrouwbaar zijn, ga ik me toch maar op deze docent verlaten:
Na het gespeelde 59. … Kc4 geeft Komodo: remise! De heren spelen het intuïtief voorlopig allemaal goed. 60. Kf3 Kd5 zwart met spoed richting vrijpionnen. Is hij op tijd? 61. g5 Ke6 62. e4
14Bert5
En dit blijkt de kritische stelling te zijn. Alles hier verliest voor zwart, wat wij wel zagen aankomen. Doch ….. er is één zet die remise maakt!!! Wat we niet meer zagen aankomen.
62. …. Tc3+ ! 63. Kg4 Tc4! Van de vele mogelijkheden die wit hier heeft zal ik er enkele noteren. Voor als u het net zo boeiend vindt als ik en het voor één keer op een bord zou willen zetten.
analysediagram 14Bert6
Analyse: 64. h6 Kf7 65. Kf5 Tc5+ 66. e5 Tc6 67. h6 Kg7 en wat wit ook probeert het is remise.
analysediagram 14Bert7
Bijv. 68. e6 Tc5+ 69. Kg4 Kxh7 en warempel er duiken nu zelfs veel varianten op met winst voor zwart!! Wit moet gaan uitkijken. 70. e7 (de enige) Tc8 (de enige) 71. Kf5 Kg7 72. Ke6 Ta8 73. Kd7 Ta7+ en wit wordt door schaakjes beziggehouden.
Ik laat het hier maar bij. Als u uw computerprograma hier op loslaat ziet u een woud van varianten. Alles met remise. Maar wel heel heel moeilijk allemaal. Terug naar de echte partij:
14Bert5
Ik meldde al dat alleen 62. …. Tc3+ tot remise kan leiden.
Gerrit speelt 62. …. Tc1 Ziet er best logisch uit. Zwart gaat van achteren de witten bestoken. Toch blijkt dat niet goed genoeg om die wals te stoppen. Nog steeds moet wit uitkijken, maar dat kan Bert! 63. h6! Tf1+ 64. Kg4 Kf7 (alles verliest)
En vanaf nu is het niet moeilijk meer voor wit 65. Kf5 en zwart geeft op. Terecht. Even kan de zwarte Toren niet meer lastig zijn, en wit stoomt door.
Een boeiend gevecht. Van beide kanten op niveau en principieel gespeeld. En dat met al die herrie om ze heen! Lof! En leerzaam. Onthouden dus: met drie verbonden pionnen zijn er nog steeds winstkansen voor de torenpartij. Met vier verbonden pionnen is hoogstens voor de torenpartij remise niet uitgesloten maar wel heel moeilijk. (Kuijer dixit)
Noodgedwongen moet ik het met de rest maar kort houden.
Frank speelt een van zijn lijfvarianten : de Meraner. Eén van de gevaarlijkste mogelijkheden in het damegambiet. Met snelle opmars van de b- en de c-pion. En door een wat onduidelijke 12e zet van wit (12. b3) staat dan op het bord een stelling die beter is voor zwart:
14Frank1
Hier is 12. .. cxd4 al bijna dodelijk. Wint in ieder geval een pion. Frank’s 12. … Pg4 is minder sterk, maar heeft de verdienste dat er meer complicaties dreigen. Een val dus! (Ook deze paardzet heeft meer in huis dan bijvoorbeeld de gebruikelijke Jasperiaanse paardzetten. Dat toont Frank aan.) 13. h3? Hij trapt erin. Met 13. Le4 had hij de dreiging moeten neutraliseren, en zo toch nog aardig in de buurt blijven. 13. … Lxf3 Fraai. Niet moeilijk.
14Frank2
Alles is hier al mis maar 14. Dxf3 doet pijn aan de ogen. Dh2 mat. Dit combinatietje moet zwart al met 12. … Pg4 voor ogen hebben gehad. Een miniatuurtje dus. Niels kan een sigaretje gaan roken.
Peter deed het best redelijk. Hoewel 2. Lc4 nu niet de zet is waar Siciliaan-spelers van wakker liggen. Ze krijgen toch steeds meer moeite met hem. Toch kreeg Martin wat voordeel. En op de 18e zet laat hij de kans op groot voordeel liggen. ( 18. ..Pe5? (a6!) ) En even later nog eens.
14Peter1
Na 21. …. Lxg2! is het uit. Wit kan hoogstens zijn dame offeren om de disaster een beetje uit te stellen. Want 22. Dxg2 faalt op Pf3+ ! 23. Kh1 Dh5+ met mat in 2 . Martin speelt hier 21. …. Dxg5? En komt allen aanschouwen hoe goed en koelbloedig Peter dit kansje grijpt! :
14Peter2
22. Pxf7 Le6?? Blunder. Dat kost een stuk. Met wegspelen van de dame (22. … Df6 of 22. … De7) is de stand gelijk!!! Maar nu: Het viel gemakkelijk uit te tellen: ‘hij een dame, ik een dame, verrek daarna ben ik gewoon een stuk kwijt op d5.’ 23. Pxg5 Lxd5 24. Lxd5+
En nu moet Martin veel geduld gaan opbrengen. Hoe lang kan het duren voor Peter op zijn beurt een grote fout maakt? Lang!!!! Kleintjes komen vlugger. Na zet 27. Staat wit nog steeds beter,want een pion voor. En dan komt de grote misser:
14Peter3
Peter ziet even niet dat als het zwarte paard met schaak wordt verplaatst de toren op e1 twee keer staat aangevallen en maar één keer gedekt. 28. d4??? (Te3!?) Pf3+ ! 29. Lxf3 Txe1
Nu staat wit in het eindspel een kwaliteit achter tegen 1 pion. Maar het eindspel is (nog) niet Peter’s specialiteit, en Martin is inmiddels geheel wakker, neemt zijn tegenstander nu wel serieus, en staat ook inderdaad wat beter. Peter probeert nog wat met een vrijpion maar tevergeefs. Zwart wint nu soepel.
Jasper speelt tegenwoordig waar mogelijk in zijn d4-opening snel Lf4. En dat lijkt me een prima gewoonte voor hem. Hij komt heelhuids uit de opening. Bezondigt zich toch weer aan een te gemakkelijk c4-c5? (Waarom schrijf ik die commentaren toch op de site? Dat leest toch niemand.), waarna Paul iets in handen krijgt. Het aanvalsobject c5.
14Paul1
Zwart doet daar wel iets mee, maar niet genoeg. Na zet 14 staat wit eigenlijk wel weer gelijk. Maar dan komt er weer zo’n mysterieus stukoffer van Jasper. 15. De1?
14Paul2
Nu kan zwart dus gelijk de loper op g5 slaan. Is wat te voorzichtig, slaat niet, en dekt veld e6 met 15. Ld7? Nu zou wit dus alsnog die loper op g5 kunnen weghalen, waarna zwart slechts een licht voordeel handhaaft. Maar Jasper wil absoluut dat stuk offeren 16. De2? Nou ja, als je dat dan pertinent wil , vooruit maar 16. … fxg5. De compensatie is ver te zoeken. Eerst 2 pionnen maar daar is er één niet van te handhaven. Hierna kom je er tegen ene Paul natuurlijk niet meer aan te pas.
Beetje lang verhaal. Dankzij die twee fascinerende potjes. Ik vraag me af hoeveel van de sitebezoekers het tot deze laatste regel hebben kunnen volhouden. Nou ja, als ik het zelf maar leuk vond.
IJndkorrexie moet nog plaasvinden. Voor op-en aanmerkingen houdt ik mij aanbefolen.
