Toen ik nog schaakte, droomde ik ervan ooit eens een partij te spelen waarin ik echt helemaal geen fouten maakte.  Liefst natuurlijk een spannende partij met een stukoffer!! De herinnering eraan zou je de rest van je leven op je zwaarmoedige momenten  weer helemaal kunnen opfleuren.  "Zie je wel, ze houdt niet meer van me. Geeft niet, want ik kan altijd nog heel goed schaken. Ik herinner me een partij …..  "

Dat lukte natuurlijk nooit. Zeker niet sinds het digitale schaak-tijdperk aanbrak. Vroeger kon je je achteraf  nog wel een poosje inbeelden dat het eindelijk gelukt was. Maar tegenwoordig helpt de computer je altijd genadeloos uit de droom. "Helemaal niet gezien dat je bij zet 23 een stuk had moeten verliezen?"    Weg euforie!! (Aan het slot van dit verslag zal ik u daarvan een verschrikkelijk voorbeeld mijnerzijds tonen dat ik moeiteloos uit de krochten van mijn schaakverleden tevoorschijn sleepte.)

Bovenstaande inleiding dient om een dergelijke droompartij, maar een echte, zonder fout,  van Bert Kuijer bij u in te leiden. Hem is het nu dus echt een keer gelukt! Hosannah! Afgelopen maandag. En dan nog wel tegen Ron. En dan nog wel met zwart! Bert zal nog weken in hoger sferen vertoeven. En over enkele jaren nog: "Ik kon toch altijd heel goed schaken. Ik herinner me een partij …. "

Na een voor gewone mensen niet geheel begrijpelijke witte openingsopzet die tot de Zukertort-variant van de Colle moet leiden, maar door het gezonde fianchetto van de zwarte koningsloper wat wordt ontkracht, en na een toch wel enigszins mysterieus 7 ….. Db6, wordt Ron al snel van de gewone Zukertort-paden afgeleid,  en denkt hij zijn toevlucht te moeten zoeken in de wat verdacht overkomende zetten 8. Tb1 en 9. a3, die tijd kosten die misschien beter besteed had kunnen worden  (dxc5!?)  Na een zet of 10 lijkt het erop dat zwart  niets te klagen heeft. We hebben ze wel beroerder tegen de openingen van het Vink-repertoire tevoorschijn zien komen.

  RonBert5.1

Als u het niet gezien had zou u het niet geloven, hier speelt Bert:  10 …. cxd4  ??!!??! Gefluister: Eddy: "Dat offer kan niet goed zijn." Marko: "Dat geloof ik ook niet"

Zelfs Ron -naar later bleek-  onder de indruk: "Ik kon het verrassende stukoffer van Bert natuurlijk ook niet aannemen, maar kon me niet echt voorstellen dat het goed was."

Volgende ochtend direct  ingevoerd in Houdini. " Beste schaakcoach, dat offer  van Bert bij zet 10 , dat was natuurlijk niet correct! Toch? Het was spannend, slim, totaal onverwacht voor gewone stervelingen, maar niet correct, toch ?"   "Hum, het spijt me, we kunnen er hoogstens even over twisten of het zonder offer nog iets sterker kon, maar het offer was zeker niet incorrect! En absoluut van grote klasse!"

11.hxg4 dxe3 12.fxe3 Dxe3+ 13.De2 Pxg4 14.Lxg7 Kxg7

  RonBert5.2

En hier was mij nog steeds niet duidelijk wat zwart nu eigenlijk had voor dat stuk, afgezien van twee pionnen. Waarschijnlijk toch behoorlijk onder de indruk doet Ron nu zijn enige aanvechtbare zet: 15. Th4.  Ron: Maar 15. Th4 is natuurlijk al niet goed. Die toren heeft daar niets te zoeken. Ik kan denk ik beter direct 15. Dxe3 spelen, dan 16. g3, dan 17. Ke2 en dan 18. Lb5 (hij zal dan inmiddels wel e5 hebben gespeeld). Ik kan dan de loper op c6 ruilen, b4 spelen en mijn paard naar c5 brengen. Dat is veel actiever dan in de partij. Staat wit dan niet beter dan zwart?  (Nee. Volgens Houdini zal het zover niet komen: Na 15. Dxe3  Pxe3  16. g3 e5  17. Ke2 gewoon Pg4 en daarna blijkt, net als in de partij dat zwarts grote troef die verbonden centrumpionnen zijn, die komen aanstormen, en een beetje de minder plezierige positie van de witte koning. Houdini taxeert hier -1.40 !!)

Ron : Zoals ik het nu deed was het veels te passief en kwamen mijn stukken heel ongelukkig te staan. Ik voelde mij gewoon ingesnoerd worden. Maar Houdini ziet niet heel veel betere zetten voor wit. Zwart speelt hier gewoon ijzersterk en buit zijn voordeel uit.

(15.Th4)  h5 16.Dxe3 Pxe3 17.Kf2 Pg4+ 18.Kg1 e5

  RonBert5.3

19.Le2? Houdini geeft aan dat wellicht 19. c4 voor wat meer verzet had kunnen zorgen  19. c4 d4 (e4 20. cxd5!) 20. Le4, maar toch…..  zwart staat beter! 19. ..  f5  20. c3 e4! Daar komen ze aan!

Wit is inderdaad machteloos. En dat wordt steeds een stapje erger. Na zet 26 is de witte stelling niet meer met droge ogen te aanschouwen: c-lijn voor zwart, geen mooie velden voor de witte stukken, die niet samenwerken, en een heel leger pionnen in aantocht  om wit verder dood te drukken.

 RonBert5.4

Als toeschouwer verwachtte ik hier  26 .. Tc2  27. Ke2 f4 , maar in deze stelling is bijna alles goed genoeg. Ook het iets mindere 26. .. Tc3  waarna 27. Ke2 Tfc8  Ron: Bert doet het nog heel goed met 27…., Tfc8! Hij houdt dan alle controle en kan zijn pionnenmeer-derheid lekker aan het werk zetten.  

Inderdaad, wit is daartegen machteloos.  Na zet 31. ..  f3+

  RonBert5.5

32. Kf1  Kf6  geeft wit op.

Ron: Ik kan dus al niet eens meer mijn stuk teruggeven. 32…, Kf6 van Bert demonstreert goed de machteloosheid van de witte stelling. Na 32 Kf1 kan ik ook na Tc2! gelijk opgeven. De pionnen lopen dodelijk door. Brrr……wat een nare ervaring.

Dus……     een volmaakt gave partij van Bert, na een correct offer.  Wensdroom van iedere schaker, voor hem uitgekomen!

Sven tegen Marko : Sven speelt tegen Marko's  Siciliaan    3. Lb5+ wat ook in de meesterpraktijk een veel gespeelde zet is. Om de oeverloze theorie van de Najdorf,  enz. , enz. , te omzeilen. Ik leerde vroeger uit de boekjes van Euwe dat men nu 3 …  Ld7  dient te spelen, en na ruil op d7  4. …  Dxd7 en  5. ..  Pc6. Dat is nog steeds in Powerbook de meest gespeelde variant.  Maar  Marko's   direct  3. …  Pc6 wordt tegenwoordig ook veel gespeeld. Als wit op c6 ruilt, levert dat zwart  na bxc6 weliswaar een dubbelpion op, maar ook een extra steuntje  voor het centrum. En het loperpaar! Maar Sven's 4. c4 ziet er niet goed uit. Het levert een gat op d4 op. (Terwijl anderzijds een toekomstig wit stuk op d5 met e6 wel verjaagd kan worden.)  Ik vind het al een wonder dat het überhaupt bestaat in Powerbook. (2 partijen van de 5200 voorbeelden) Het meest gespeeld wordt nu 4. …  Ld7. Maar Marko's   4 … Lg4 lijkt me ook logisch. Want de witte koningsloper  kan nu niet naar e2 om die zet te neutraliseren.  Marko kiest hierna voor een Drakenoptelling met g6 en Lg7. Bij de post mortem- analyse twijfelden we een beetje of dit nu het beste is. Maar Houdini vindt het inderdaad de beste methode.

  SvenMarko5.1

Zwart staat nu al prima. Sven's taktiek is vanavond kennelijk: veel stukken ruilen en proberen een wat mindere stelling remise te houden tegen de sterker geachte Marko. Die kan daar weinig tegen doen. Dat hoeft ook niet. (Geduld is een schone zaak, en schenkt het mensdom veel vermaak.)

Na zet 11. .. Tb8  staat wit al voor een moeilijke keus.

   SvenMarko5.2

Pion b2 wordt aangevallen. Na 12. Tb1 volgt …. Da5 en behalve dat nu a2 wordt aangevallen dreigt ook Lxf3 en wit moet met de g-pion terugnemen (i.v.m. Dxe1) , wat de koningsstelling verzwakt. Dus Sven kiest dan maar 12. h3 en verliest na Lxf3 13. Dxf3 de pion  op b2.

In principe is een eindspel met alleen maar torens en dames, met een pion minder, misschien nog wel remise te houden, met veel moeite en zeer voorzichtig manoevreren. Maar Sven gaat over tot daden, en offert nog een pion. Wat alleen maar meer mogelijkheden voor zwart creëert.

  SvenMarko5.3

Ik behandel dit partijtje maar een beetje wijsneuzig uitvoerig, in de hoop dat onze jeugd er iets aan heeft. 18. Txe6? (Te2!?)  is in een toch al zwakke stelling wel een heel erg foute zet. 18 … Tfxf2! Twee verbonden torens op de 2e rij ( of 7e rij) is meestal katastrofaal. Sven probeert  19. g3 maar dat is mat in maximaal 10 zetten. (Hij had met 19. Tf1 nog op g2 een dame kunnen laten ruilen tegen 2 torens, maar staat dan inmiddels wel ook 3 pionnen achter.Dat is ook niet lollig)   Na 19…Tg2+ 20.Kf1 Df8+ 21.Df4 Tbf2+ 22.Ke1

 SvenMarko5.4

kan wit maar beter opgeven (dameverlies) . Maar hij wil zich ook nog laten mat zetten. Dat klusje klaart Marko in 5 zetten. "Twee vijandelijke torens op de 2e (of 7e) rij maken je zelden blij." (Die verzin ik zelf, ter plaatse.)

Gerrit paste tegen Martin's Siciliaan zijn bij hem tegenwoordig favoriete 3. c3-c4 toe. Meest  gebruikelijk hiertegen is bij de echte schakers e6, Pf6 en toch d5. Martin kiest voor een fianchetto. Wat ook veel gespeeld wordt. De stelling lijkt erg op die van de jongens naast hen: Sven-Marko. Met het belangrijke verschil dat de witte koningsloper niet is buitengesloten door Lb5 en daarna c4. Gerrit kan dus op het hier eveneens (later) gespeelde Lg4, gewoon met Le2 kan reageren. De partij gaat gelijk op. Bij zet 13. krijgt Gerrit een kans om een flinke klap uit te delen. 

  GerritMartin5.2

13 ….  Lxe5? (Pxe5!?) Waarom neemt  Martin dit risico? Het is toch duidelijk dat zowel paard als loper snel weggejaagd kunnen worden. Bijv. 14. h3 met altijd materiaalverlies.  14. … Pf6  15. Lg5! Nu dreigt f2-f4, en na ruil op d4 van de loper komt e5.  En vluchten naar h2 helpt ook niet.  14. …..  Ph2 15. Te1 en vervolgens f4 Dat wint materiaal. 14. …  Lh2+ 15. Kh1 Dh4  16. f3! ook.

Wit ziet het niet en speelt 14. Lf4?? Nu komt zwart met Lg7 (o.a.) goed weg. Het gaat gelijk op. (O.a. omdat zowel wit als zwart op hun 18e zet de sterkste mogelijkheid missen.)

  GerritMartin5.3

Maar nu volgt een echte vergissing:  19. b4? omdat h6 en g5 dreigt, met stukwinst. (exf5 is dus noodzakelijk, gevolgd door Pd5 of Pe2, afhankelijk van hoe zwart terugneemt) Het ergste is dat dat helemaal geen haast heeft. Na .. fxe4! of cxb4 zit er nog steeds stukwinst in. Na 19. .. fxe4 20. bxc5 dxc5 is goede raad duur. Gerrit probeert nu nog met wat aanvallende zetten wat verwarring te zaaien, maar Martin laat zich niet wegbluffen. Het resulteert allemaal toch in stukverlies voor wit, tegen 2 pionnen. Triomfantelijk roept Gerrit dat zwart wel (slechts) vier geïsoleerde pionnen heeft. Dat is zo! En hij biedt remise aan. Wat Martin natuurlijk niet aanneemt.

  GerritMartin5.4

Het is een mooie eindspelstelling. 35. g3!  Houdt de zwarte koning even weg van f4, maar vooral, dreigt met h4 een gevaarlijke vrijpion te creëren. Anderzijds is de witte a5-pion niet sterk en kan wellicht  veroverd worden. En als de h-pion verder kan doorlopen, kan desnoods de zwarte loper op h8 geofferd worden. Waarna de zwarte a-pion op zijn beurt gevaarlijk wordt.

Wat ik -in mijn onwetenheid- aan de heren na afloop van de partij weifelend suggereerde  wordt  ook door Houdini aangegeven: 35. …. Ta6  36. Tb5  (Ta3!? Kf5!? en wit raakt in zetdwangpositie, hij heeft alleen maar zwakkere zetten)  37. Kd6 (om c5 te dekken zodat de zwarte loper zich kan bewegen) 37. h4  (de tegenactie) gxh4  38. gxh4  Lc3 (dubbele aanval op h5) 

analysediagram:

  GerritMartin5.5

39. Tb3!? Een gemene. Als wit nu met Lxa5 de pion verovert (waar het allemaal om begonnen was) zou wit Ta3 kunnen spelen daarmee een vervelende penning op La5 en een veroordeling tot onbeweeglijkheid voor Ta6  construerend) . Houdini geeft dan -2.30 (voor zwart dus) , maar of dat echt te winnen is ? Hierna gaat wit zijn geheime wapen in de strijd werpen :  h4-h5. De loper kan nu niet meer te hulp schieten.

Misschien een leuk diagram voor een workshop "Eindspel", om met z'n allen onze tanden op stuk te bijten. Houdini  suggereert hier 39. ..  Lb4 , met -3.95. Gevolgd door 40. h5  Txa5 en daarna rennen richting de witte vrijpion.  Wellicht kan dat.
Hoe dan ook, dit alles werd wat te diepzinnig voor een aan het begin van de avond al vermoeid gearriveerde Martin. Die kon in het diagram (GerritMartin5.4)  geen plan meer ontdekken, en na 35. g3! Kf5  36. Kf1 Lf6 accepteerde hij met een somber gezicht remise. U kunt zich wel voorstellen hoe glunderend Gerrit keek.

Marco-Paul. Marco was goed op dreef vanavond. Helaas was hij al weg toen ik zijn  notatieformulier wilde vereeuwigen. En dat Paul het niet eenvoudig had, is goed te zien aan het langzaam maar onstuitbaar stijgende onleesbaarheidsniveau van zijn handschrift in zijn nototieboekje. Het was natuurlijk Engels. Nu met wederzijds fianchetto van de koningsloper.

Paul mist bij zet 9 een kans voor open doel:

 MarcoPaul5.1

9. cxd5? (Tc1) cxd5? (Dodelijk is 9 ….  Lxh3! 10. Lxh3 Pfxd5 met aanval op Pc3, en omdat wit niet 11. Pxd5 mag spelen wegens Dxd5!! met aanval op Th1 en op Lg5 en dus met stukwinst, moet wit zonder succes ingewikkeld gaan doen: Pc3 dekken, wat niet ongestraft lukt, of het paard wegzetten 11. Pa4 wat  11. …b5 uitlokt gevolgd door 12. Pb2 Pc3  en 13 … Dd5  of 11. Pe4 wat 11. .. f5 uitlokt 12. Pc5 Pc3 gevolgd door Dxd4.

In de rest van de partij kiest Paul nog vele keren een redelijke zet i.p.v. de allerbeste zet (zet 15 ..  Pxc3? (Pxd4!?) , 18… Db5? (Da4!?, 22…Ld7? (Dc4!?), 23. .. Dc6 (Dc4!?), 25. .. Lb5? (Lxd4!?), 27. .. Lb3? (Lxd4!?), 28. …  Kf8!? ( Lxd4 !?) 29. …. h6? (Lxd4!?)  Zwart schiet dus zo niet erg op. Terwijl Marco onverstoorbaar zijn gang gaat. Alle zware stukken worden geruild en, en Paul stuurt dan maar verder aan op een eindspel, in de hoop daarin zijn minder ervaren tegenstander een hak te kunnen zetten.

En dat lukt. Terwijl Marco slim loert op tegenkansen in de buurt van de vijandelijke koning  met een paard en een loper (het ziet er zeker niet ongevaarlijk uit) , snoept Paul aan de andere zijde van het bord een even veronachtzaamd wit pionnetje op (pion op a3). Daarmee wordt diens zwarte collega tegenover hem op de a-lijn een vrijpion. De zwarte koningstellingpionnen worden intussen bekwaam verdedigd.  De zwarte vrijpion doet Marco dan tenslotte de das om.

  MarcoPaul5.2

Stelling na zet 30.  Ik vind het heel jammer dat ik na zet 30  de partij niet meer kon reconstrueren, want het werd zo een best wel spannend, en leerzaam eindspel. Helaas.

Al met al een slechte generale repetitie voor aanstaande vrijdag voor Paul, maar een goede voor Marco. Eigenlijk had die m.i. wel een beetje remise verdiend. Hij maakte geen grote fouten, en hield dapper stand.

Jasper-Niels. Jasper is wat kwijt. Onze reuzendoder van voorheen zoekt en zoekt. Vindt het niet.  Zijn vorm. Kan hem nergens meer vinden. Geeft niet, komt wel weer. "Er was iets wat ze een  'penning' noemen, maar wat was dat ook al weer?"  O ja,

 JasperNiels5.1

19. Pc3?? b4! "Nou weet ik het weer.Dat kost een stuk. Maar dat vergeet ik nu dan ook nooit meer. Een mens is nooit te jong om te leren."  Hierna is Jasper helemaal wakker en doet hij 25 zetten lang niets meer fout. Maar ja een stuk achter! Het valt niet mee om dan nog iets leuks te verzinnen. Zou het nu toch een eindspel worden van K+P tegen K? Dat is  remise.  Nee, want laat op de avond beslist toch de materiële achterstand. Niels wint er nog een pion mee. En dan wordt het een hopeloze zaak:

 JasperNiels5.2

Hier geeft Jasper op. Bij zet 46. Lang volgehouden. Misschien toch nog wat te vroeg. Wit zal erg moeten oppassen dat de 2 pionnen niet tegen elkaar geruild worden. Dat is remise!  Houdini voorspelt hier evenwel: zwart gaat mat in 27 (zegge z e v e n e n t w i n t i g!)zetten!

Ik heb deze stelling tegen m'n schaakprogramma uitgespeeld. Eerst moet zwart die witte pion veroveren. Met zijn koning. Vroeg of laat krijgt die hem te pakken, dankzij af en toe wat hulp van het paard. Maar dan nog moet zwart erg uitkijken. Zijn pluspion is wel een randpion. Iets minder sterk dan bij het eindspel "loper met de verkeerde randpion" speelt  ook hier een patdreiging:

  JasperNiels5.3

13. …..    h2+  ????? 14. Kh1  en ook hier mag zwart kiezen. Laat ik mijn pluspion in de steek. Dat is remise. Of speel ik mijn paard. Dat is pat.

Daarom is h2+ fout. Dat had moeten zijn (bijv.) : 13. …..  Pd1! 14. Kf1 h2   en wint of  14. Kh1 Pf2+ 15. Kg1  h2 en wint.

Dat was het dan weer. Dat verschrikkelijke voorbeeld uit de krochten van mijn schaakherinnering van een schaakblunder die pas door de computer werd gesignaleerd, houdt u nog even van me tegoed. Misschien is een rubriek met mijn en uw levenslang onthouden en betreurde blunders wel grappig.

Ik wens u succes as. vrijdag tegen zsc saende. Als u iets van uw aller verrichtingen op de website wilt aantreffen,  zult u mij wat commentaar en partijen moeten mailen. Dan maak ik er wel wat van.

WORDT VERVOLGD