Rustige opstart van het nieuwe jaar. Hier en daar best wel feestelijk. Geen champagne en oliebollen meer, maar gewoon wel gezellig.

Bijvoorbeeld bij Sven tegen Marco. Als die jongens tegen elkaar spelen moet ik altijd denken aan voor het publiek emotierijke derby's als FC Twente- Heracles Almelo, of Heerenveen-Cambuur. Nog niet aan Ajax Feyenoord, maar dat komt nog wel. (Hoewel je de emotie aan de gezichten van deze spelers absoluut niet kunt afzien. Je moet het allemaal raden.) 

Met wat zetverwisselingen staat er bij zet 7 een bekende variant van het klassiek damegambiet op het bord. De Tartakower-variant.

  14Sven1

Omdat ik nog niet veel vertrouwen heb in de openingenstudie-zin van deze aankomende schaakmeesters toch een bewijs dat ze intuïtief wel al aardig wat gevoel hebben ontwikkeld voor hoe een schaakopening eruit hoort te zien.

Van wat Marco hier speelt begrijp ik de zin niet echt, maar wellicht is het een geniaal jeugdig nieuwtje waar ik te oud voor ben. 7. a3 Meest gespeeld echter wordt gewoon 7. 0-0, gevolgd door Ld6 en 8. cxd5  maar Houdini ziet meer in gelijk 7. cxd5 exd5  8. Dc2 .

Ook het vervolg van de twee kemphanen lijkt aardig op echt schaak. In de volgende stelling wordt goed gezien dat alles gaat draaien om e3-e4.

  14Sven2

Sven besluit dat dan maar gelijk moet kunnen. Helaas is dat misschien nog even te vroeg.  11. e4 cxd4  (dxe4!?) 12. Pxd4 Lc5  (… dxe4 !? 13. Lc2 Pc5 )   

     14Sven3 

Zwart staat wat gemakkelijker. Zijn lopers staan mooi. Wit zou wat kunnen proberen met 13. Pf5!? dxe4  14. Pxe4 Pxe4  15. Lxe4  Lxe4 16. Txe4 Pf6 17. Te1 met ongeveer gelijke stelling. Maar dan gaan wel heel veel stukken van het bord en daar wordt het schaken niet leuker van. Ik denk dat onze opvolgers daar geen zin in hebben. Terecht. Maar nu gaat Sven een beetje de mist in: 13. Pb3 ? Want na het sterkere 13. ..  dxe4! zit er nu een kleine combinatie in 14. Pxe4 Pxe4 15. Lxe4 Lxf2!!! 16. Kxf2 Dh4+ en nu kan zwart straks nogmaals nemen op e4!   Leuk! Het zal niemand verbazen dat dit nog even achter Marco's horizon lag (en ook achter de mijne).  13. .. Te8? 14. Pxc5 Pxc5 

 14Sven4

En nu geeft Houdini als enige mogelijkheid 15. Lb5 met nog gelijke stelling. Het laat zich wel beredeneren. Na zwarts slaan op  e4 (vijf aanvallers en drie verdedigers) verliest wit een pion , en krijgt een lastige pion als indringer op zijn speelhelft. En hij heeft nergens tijd voor omdat ook zijn loper komt in te staan. Dus Sven's  15. exd5 is desastreus wegens 15. .. Txe1+ !! 16. Dxe1 Pxd3 Dat had Marco kunnen/moeten zien! Hij speelt echter 15. … Pxd5 Nu kan wit het probleem van de dekking van Ld3 nog oplossen met 16. Txe8!    Maar hij speelt 16. Pxd5?  We kunnen vaststellen dat de opening goed gespeeld is, maar in het middenspel beiden -maar vooral Sven-  gaan zitten knoeien. Sven gaf misschien toch een beetje te gauw de moed op. Het snelst wint zwart nu  met 16. … Txe1 maar ook Marco's  16. .. Dxd5 is logisch en sterk. Dreigt mat, en de loper op d3 staat ook nog aangevallen. Dit is dus uit! We weten dat Sven principieel geen verloren stellingen opgeeft, dus aan Marco de taak om even de hopeloosheid van zwart te laten zien. Dat doet hij wel, maar doet de toeschouwers op de tribune toch even de adem inhouden. Hij zet liever in 3 zetten mat dan in 1. Maar dat zal wel een sadistisch wraak zijn voor een vroegere nederlaag tegen zijn rivaal.

Ook was het een beetje feest bij Frank-Jos.   Het begon uiterst rustig. Het Giuoco Pianissimo van het Italiaans. Het woord pianissimo zegt genoeg.

 14Jos2

Maar nu al wordt Frank ongedurig. Vooruit aktie!  6. Pa4. Leve het eigen loperpaar! Powerbook geeft hier o.a. 417x  Lg5  (score 54,1 % – voor wit dus)   117x  Le3 (score 39,7%)   52x h3 (score 44%) 45x Pa4  (score 50%).  Houdini pleit voor Lg5. Komodo (de huidige topper) ook. Pa4 vinden ze redelijk, maar niet  meer dan dat. Mij lijkt die zet Pa4 eigenlijk zo logisch als wat. Wil je je loperpaar kwijt? OK dan!

Na 6. … a6  (nou pak dan als je durft, anders ben ik weg) 7. Pxc5 dxc5 8. Le3 Dd6 vind ik op mijn digitale spiekpapiertje geen voorbeelden meer.

Beiden ontwikkelen rustig verder. Zet 10 van Frank begrijp ik niet. 10. Pf3-g5 ?

 14Jos3

De bedoeling zal wel zijn om ruim baan te maken voor pion f4,maar dat is toch gemakkelijk te voorkomen? 10. .. 0-0 (f7 moet eerst gedekt) 11. 0-0  (11. f4 kan nu nog niet  11…  exf4 ).  11. .. h6    Toch krijgt  Frank gelijk dankzij de welwillende medewerking van Jos. 11. .. Pe7 ? ( Jos' visie achteraf: "een slechte zet! Ik had me voorgenomen i.v.m. met mijn gebruikelijke klokproblemen geen tijd te besteden aan voor de hand liggende zetten, en mijn tijd zo beter te benutten voor echte moeilijke situaties. Kan ik toch maar beter anders gaan doen.") 12. f4! En nu onderschat zwart de kracht van de voor de hand liggende volgende zet. 12. .. Pg6?? (Jos: "een zwakke zet. Ik zag te laat dat Pf4 niet kan."  13. f5!!  Na 2 zulke zetten van zwart staat wit ineens glorieus. (13. .. Pf4? kan niet wegens 15. g3!) Pe7.

Hierna wordt het vechten voor lijfsbehoud voor zwart. Maar hij heeft het geluk aan zijn zijde. (Daar heeft hij vaker last van.)

     14Jos4

Hier kan wit fraai winnen:   16. Pxf7 ( omdat de zwarte dame in staat, èn aftrekschaak dreigt middels Pxe5 moet zwart dat paard wel nemen. 16. .. Txf7   Daarna staat de pion op a6 gepend, want de toren op a8 niet meer gedekt, dus 17.  Lxb5! en wit staat 2 pionnen voor, en zijn pionnenstelling is ook nog  superieur. 

Frank speelt 16. Db3. Goed genoeg, maar niet gelijk winnend. Er duikt  zelfs een paar zetten later nog een mooie mogelijkheid op voor zwart die beide spelers missen.

   14Jos5

Zwart speelt 20. …  Pb6 Maar er is een veel sterkere. "Een schitterende probleemzet."  (Vindt Jos achteraf.) Met welke zet herstelt zwart hier zijn vooruitzichten?

Zie eventueel verder bij "Schaakproblemen"en "Oplossingen"

Na 20. .. Pb6? speelt Frank ijzersterk verder en staat na zet 24. absoluut op winst.

Voor Jos is het is wachten op het einde. Maar altijd oppassen met die gozer! Hoeveel partijen (ook in de externe) heeft hij niet nog met een schwindle uit het vuur gesleept.

Stelling na zet 27:

 14Jos6

27. .. Te8    Ik zie het gebeuren en denk: "Dat zal de pionnenwals niet kunnen tegenhouden! Nee, dit is voor hem een verloren zaak! Twee pionnen achter, en dan zo'n armada op je af zien stevenen. Nee. Nee. Hoewel ….  Hoewel …..   Verrek. Dit is een valstrik. De booswicht.   ….  Maar dat ziet Frank natuurlijk."

28.  e5  "Nee toch. Het zal toch niet weer hè?!  Ik zal het wel weer fout hebben, maar volgens mij trapt Frank ergens in. Kan zwart nu niet gewoon op e5 slaan?"  28. …  Pxe5  29. Pxe5 Txe5 Ik zie Frank wit wegtrekken. Wat voor hem een feestje beloofde te worden, wordt op het laatste moment afgezegd. Wegens onvoorziene familieomstandigheden.

Zes zetten later is ook de laatste pluspion verdwenen, en moet Frank remise accepteren.

 14Jos7

Zwart is van zins 34. … Te2+ te spelen en dan moet wit nog erg uitkijken. Het beste is daarna 35. Kf1 (op andere koningszetten volgt mat.) Maar Frank heeft dan natuurlijk altijd Dxd6 met remise achter de hand.  Jos: "Ik schaam me een beetje."  Dat vind ik nou ook weer niet nodig.

Voor Bert werd het tegen Gerrit een wat gezapig Siciliaans feestje. Omdat Gerrit principieel 3. d2-d3 (i.p.v d4) speelt en daarna bij zet 8. alsnog d3-d4  moet doen en dus bewust een tempoverlies accepteert, staat zwart al heel vroeg prettiger dan eigenlijk zou moeten. Bert laat zijn Taimanov/Paulsen/Kann -gewoontes even voor wat ze zijn. De opening begint erg op een Scheveninger te lijken, maar  dus met een tempo meer voor zwart.

Op de 18e zet staat zwart al beter. Wit zou nog wat terug kunnen doen. Maar kiest voor ruil.

 14Gerrit1

18. exd5 ?  Lxd5  (Pxd5!?)   Mogelijk agressiever was hier  18. e5 Pd7   19. f4

Rond zet 22. wordt de situatie een beetje dreigend. Er is inmiddels een wit paard op b4 verzeild, dat misschien beter op c3 had kunnen staan.

14Gerrit2

Weliswaar heeft zwart (Bewust!  Knap! ) net op c4 met de pion teruggeslagen en niet met de toren, en nu lijkt  de pion op c4 geïsoleerd, maar daar  heeft wit niet veel aan. Hij krijgt de tijd niet. Want het witte paard staat op b4 niet gelukkig. Een beetje gepend, en …  waar moet hij heen. Gerrit probeert eerst maar b2 te dekken. 23. c3  (het betere Tb1 is echter ook niet gezellig) maar geraakt nu van de regen in de drop. 23. .. a5  24. Pa2 Db3! 25. Ta1 Er is niets anders. De witte stukken  staan er nu onbeholpen bij. Alles het gevolg van een paard met ruimtegebrek. Het beest zou naar buiten willen, maar staat opgesloten in een te kleine box. Bert mag nu kiezen hoe hij zijn ruimtevoordeel verder gaat verzilveren. (Bijna alles is goed.)  Met 25. .. Tb8  of met 25. .. Lc5 of met 25. .. Pd5. Dat laatste kiest zwart. Hij doet het knap. Ruilt wat af. Handhaaft toch zijn ruimtevoordeel. Wanhopig zoekt wit nog wat aktie op zijn koningsvleugel. Die hij daarmee verzwakt. Wat door zwart uitgebuit  wordt, door al zijn stukken ideaal op te stellen. Daar valt niet tegen op te boksen.

  14Gerrit3

37. Txd3 (zal wel moeten) cxd3! De ver opgerukte vrijpion gaat wit de das om doen. Hij geeft – terecht- op.

Resteren de partijtjes Ron-Niels  en Jasper-Martin. Wegens tijdnood (van mij dus) ga ik me daar met een Jantje van Leiden (Who the hell is … ?) van afmaken. Ron opent met 1. b3. Na de London en de Colle een nieuwe poging om met wit de eindeloze officiële openingentheorie te omzeilen. Hij heeft illustere voorgangers : de topgrootmeesters Larsen en Nimzowitsch. Ron doet zijn uiterste best er iets ongewoons van te maken. Om zijn jeugdige opponent in verwarring te brengen. Dat lukt bij zet 11.      d3?

 14Niels1

Volgens Houdini moet zwart nu 11. .. d5 spelen  (met een miniem voordeeltje voor zwart) . Niels speelt 11. … exd3. Wat er op het eerste oog  erg logisch uitziet. Ik weet bijna zeker dat ik dat ook gedaan zou hebben. Maar nu laat Ron blijken dat de druk op de achtergebleven pion op d6 zal toenemen en dat het zwarte spel zal ontregelen. 11. .. exd3  12. Pxd3 Pb4  13. Lf3 Pxd3 14. Dxd3 en wit staat veel beter.

  14Niels2

Eigenlijk is het vanaf nu voor zwart al een hopeloze zaak. Gelukkig is ook Ron maar een mens. Hij laat bijna de boel uit zijn handen glippen bij zet 16. Ld5? (Lf3!?) maar herstelt zich snel. Niels bezwijkt onder de voortdurende druk en geeft met een verklaarbare fout 18 .. Te4  een pion weg:

  14Niels3

19. Pxe4 Lxa1  20. Txa1 fxe4 21. Dxe4  Dat was een beetje te diep. Nu staat Ron 2 pionnen voor. Maar nog erger is dat wit nu tegen de tochtige zwarte koningsstelling (die noodzakelijke verdedigende kracht Lg7 is weg en zwart lijdt nu aan zwakte op de zwarte velden) met Lb2 en De6 en Df6 een koningsaanval kan gaan ontketenen. Bij zet 35 geeft zwart op.

Jasper-Martin:

Na het gewone 1. e4  e5  2. Pf3  Pc6 3. Lc4 maakt Jasper de beginnersfout Ld6? wat neerkomt op tempoverlies, aangezien nu pion d7 geblokkeerd staat en dat later toch moeten worden hersteld.  (6. …. Le7) Toch gaat het allemaal nog wel, tot zet 16.

 14Jasper1

Met het verrassende 16. ..  b5! was het allemaal nog goed speelbaar voor zwart. Hij noopt wit tot tegenmaatregelen. Die dus nog even geen tijd voor die aanval  op zwart's koning, die ook nog erger lijkt dan het is. Na hxg7 staat de zwarte Koning voorlopig nog best even veilig achter die vijandelijke pion.

Maar na 16. … Lxb3   17. Lxb3 Dd4?  18. hxg7 staat  wit veel beter, want die kan ongehinderd aan de koningsaanval gaan werken. Die levert hem weliswaar geen mat op, maar wel twee pionnen. En dat eindspel is dan niet meer te redden.

Dus toch wel een feestelijk avondje. Voor sommigen. Voor anderen natuurlijk wat minder. Maar ja, dat schijnt bij het spelletje te horen.