Jos had ik aan de telefoon. Die wilde zijn waardering uitspreken voor de  partij van Jasper in de vorige ronde, tegen Martin.  "Jasper liet zien dat hij begreep waar het om ging. Maakte helaas een vingerfoutje waardoor hij verloor in plaats van te winnen."  Ik vroeg Jos naar zijn plannen voor volgend seizoen. Hij vertelde dat hij op maandagavond niet meer kon. Maar dat hij wellicht nog wel eens kon invallen bij de externe competitie. Mits we iets gingen doen aan zijn contributiebedrag. (Dat moet toch kunnen!)  We hadden het ook even over Marko. Hij was er net als ik van overtuigd dat we die gaan kwijtraken volgend jaar. Misschien nog iets voor de externe te regelen? Lijkt mij niet erg waarschijnlijk.  Helaas, helaas!

Op de club vroeg ik Ron wat zijn plannen waren. Hij zei dat hij volgend jaar zal blijven. Enigszins opgelucht begon ik me bezig te houden met de partijen van vanavond.

En na afloop voelde ik me nog steeds niet super- optimistisch, maar toch nog een beetje meer opgelucht.

Marco had Bert goed partij gegeven. Hij speelde weer opvallend geconcentreerd en degelijk, tot het eind van de avond. En verloor toch. Misschien onnodig.
Sven had het gemakkelijk, want Jasper blies zijn traditie nieuw leven in : een stuk prijsgeven in de opening.  Het was dus gauw afgelopen.

Maar mij viel daarna op dat Sven echt leergierig is. Na zijn partijtje ging hij in zijn eentje openingen zitten analyseren op het bord. Vroeg Eddy om een partijtje, maar die weigerde. Stokoude schakers willen niet meer geconfronteerd worden met hun ouwemannenblunders.   Ooit vroeg ik de beroemde 83-jarige schaakmeester en schaakboekenauteur Hans Bouwmeester of hij nog schaakte. " Jazeker ….." antwoordde hij. En somber liet hij erop volgen:  "Maar …….  S L E C HT !!  HEEEEL  SLECHT !!! "   Sven vroeg Eddy later advies over een stelling. Die trapte daar in. Na slechts één keer  wat terugzetten, bereikte Sven moeiteloos een superieure stelling. En toen had Eddy er genoeg van. Die had ook wat geleerd: 1. Het is terecht dat hij niet meer zelf schaakt.   Maar nog belangrijker:  2. Als we  het al niet dachten, Sven speelt zeker al sterk genoeg om ook in de externe mee te doen. Ik was onder de indruk van de logica van zijn spel, en ook de kennis van strategische principes die hij nu al tentoonspreidt  (open lijnen, sterke velden)

Hierna schoof Frank  aan-eveneens vroeg klaar vanavond- tegen de leergierige Sven, voor een halve avond echte vluggertjes. OK, daartegen was Sven meestal kansloos. Maar vluggertjes spelen we in de externe meestal niet, en waarschijnlijk was  ook dit weer heel leerzaam voor Sven.

Conclusie:  Hoewel de bezetting van ons externe team rammelt, kunnen we m.i. volgend jaar al een beetje rekenen op jong bloed in de basis.  We zullen misschien wat lager eindigen, maar degraderen zit er misschien toch niet in.

De computer had het voor vanavond niet zo mooi geregeld als vorige week. Bert had het op papier iets gemakkelijker tegen Marco dan Ron tegen Martin.

Bert en Marco kozen voor een supertraditioneel klassiek damegambiet. Alles volgens de boekjes. Tien zetten lang. Vanwege die door mij verafschuwde opening  (moeilijk voor wit om voordeel te behalen, te gemakkelijk voor zwart om een plan te bedenken, en de voordehand-liggende zettenreeks te onthouden) ging ik ooit over op het BlackmarDiemer-gambiet en de Colle. Maar objectief gezien is zo'n klassiek damegambiet natuurlijk beter. (Als ik zo de diverse openingen van Ron zie in de laatste jaren, moet die ook niets hebben van deze opening.)  Maar Bert heeft duidelijk meer geduld. Die ziet wel! Vertrouwt erop dat vroeg of laat zijn moment toch wel aanbreekt.

29Marco1

Hier geeft de database Powerbook 2015  nog 60 (!) partijen. Meest gespeeld 11. De2 (30x)  Bert zet voort met 11. Pe2. Wat niemand eerder probeerde.  Het antwoord van Marco ziet er logisch uit.  11. ..  Pe4. Marco voelt zich niet geroepen tegen onze oude (nieuwe?) kampioen stukkenruil uit de weg te gaan. Hoe meer hoe liever! 12. Lxe7 ( Lf4!?) Dxe7. En zijn strategie heeft succes : na 13. Pc3 Pdf6 14. Pe5 Tac8  (Tfc8!?) heeft wit nog niks. 15. Da4.

Nu volgt een wederzijds foutje:

  29Marco2

15. .. c4? (Pxc3!?) en nu wint 16. Lxe4 Pxe4  17. Pxe4 dxe4 18. Pxc4  een pion.

Maar ik denk wel te begrijpen waarom Bert 16. Lb1 speelt. Hij jaagt op groter wild, denk ik.  Na Lb1, Dc2, f3 en pionnenopmars heeft wit liever aanvalsmogelijkheden richting de zwarte koningstelling, dan een pion. Maar is dat terecht?

Na zet 19. f3

29Marco3

geeft Houdini 19. … Pxc3 , en het zal wit niet meevallen om er wat agressiefs van te maken.  Hem worden nu door Marco welwillend aanknopingspunten aangereikt met 19. …  Pg5?  20. h4 (Df5!?) Pe6  21. g4 g6 (!  want die dame + loper staan gemeen achter de coulissen te loeren)  Ja, wat nu? Ik zag Bert hier lang nadenken. Logisch.

 29Marco4

Gaan we nu verder met 22. g5  of met 22. h5 ?

Vreemd genoeg vindt Houdini dat er van beide weinig valt te vrezen. Ik vind dat eigenaardig. De zwarte loper doet voorlopig erg weinig. Alle witte stukken staan al in aanvalspositie, of bijna. Na Kf2 komen  de witte torens snel ter plekke. (g1,h1) Geef mij maar wit. Maar het valt dus tegen.  22. g5 Pd7 (Ph5 kan ook) 23. Pg4 Pg7? (f5!?) Het gaat om heel kleine verschillen, maar toch. 24. e4 dxe4  25.  fxe4  Ik vermoed dat ook Bert hier al wat argwaan ontwikkelde: Ik moet deze partij winnen gezien de concurrentie, maar gaat dat wel lukken? Het is moeilijker dan ik dacht. Echter Marco's klok begint om aandacht te vragen. Hij speelt 25. … Dd6. Die is niet zo goed. (25. .. f6!? of 25. .. Kh8!?)

  29Marco5

Nu zou 26. Ph6+ Kh8  27. Pxf7 Txf7 (zal wel moeten wegens de ongelukkige positie van de dame op d6) 28. Txf7  Dxd4  Df2 wit nog sneller op winst zetten.) Maar zo dicht bij het kampioenschap gaan natuurlijk de zenuwen ook een rol spelen. Dan kan zelfs Ajax niet meer van De Graafschap winnen. Of wilde Bert mede profiteren van Marco's tijdnood? Dat lukt.

26. Df2 (Stelt Ph6 nog even uit.)  26. … De6? (Kh8!? maar wit zal zo ook nog wel winnen) 27. Df4 (Ph6+!) Ph5? (Tcc8 (weg van die aanval van de dame) of Kh8 !?)

29Marco6

27. Ph6+ en daar is-ie dan. Beter laat dan nooit. Nu staat er een toren op c7 aangevallen. Bij de vorige zet ook wel, maar dan kon zwart nog  met Dxg4+ wat roet in het eten gooien. Dat kan nu niet meer. 28. Kg7 29. Dxc7 en van pure schrik en tijd- en ademnood geeft Marco dan ook nog zijn paard op g3 weg. …. Pg3  30. Dxg3.  Over en sluiten.

Tot en met zet 24. geeft Marco goed partij.  Daarna doet 1 foutje hem de das  om. Bert kreeg het niet kado! Maar kon nu ontspannen gaan kijken of Ron de  opdracht tegen Martin aankon.

Ron probeerde de allergebaandste wegen te verlaten door 1. Pf3 2. b3  Martin stelde zich daartegen solide, en later zelfs actief op.  Zelfs na de wat eigenaardige zet 7. ..  a5 staat Martin na 15 zetten niet slecht. Het lijkt of wit wat meer aanknopingspunten heeft, maar dat lijkt erger dan het is.

29Ron1

Hoewel hier Martin niet het sterkste veld voor zijn dame uitzoekt ( 15. …  Dd7) heeft hij na 16. h3 Pc5 nog best wat mogelijkheden.

  29Ron2

17. f4  Ja, daar is hij dan! Dacht ik ter plekke.

Ron: "Volgens mij was 17. f4 al winnend." Maar Houdini vindt dat overdreven. Nu is een computer ook maar geen mens, dus ….       (H. vindt  zelfs 17. … Td8 hier een antwoord.  Wel raar.) 17. .. exf4  18. Txf4 Lb7? (Pe8 !?)

  29Ron3

Ron:  "Ik  dacht dat 19. Dc2 ook wel zou winnen, maar had natuurlijk daar Txf6! moeten doen. Daar heb ik nog wel een kwartier over nagedacht. Maar ik word oud en laf. Er volgt dan gewoon een winnende aanval met Dh5 en e5 en h7 gaat vallen en als de dame op h6 komt met schaak staat ook d6 weer in….enz. Bert, Martin en ik vonden geen verdediging in onze na-analyse. "

 " Nu vond Martin met 19. …   Ph5 en na 20. Tf3 met 20 .. … Lg5! dus heel knap nog wel een verdediging! Die laatste zet was geheel door mij gemist. Maar weer dus een partij met lopers die als kanonnen op de zwarte koning gericht staan…." 

Jazeker, zo is het. Die heerlijke lopers! Daar doet een mens het toch voor!  En Houdini geeft met behulp van die lopers boeiende, wat zeg ik …. bloedstollende …  varianten na 20. Tf5! (i.p.v. 20. Tf3?) Een offerfestival.  Ik geef een kleine bloemlezing, want voor volledigheid zou ik twee websites nodig hebben.

   29Ron4  (analysediagram)

20. … g6  21. Txh5 gxh5  22. Lf6!!!!!!!   een offer om de zwarte  f7- pion lam te leggen  Lxf6  23. e5 !!!   en daar wordt dan dat andere kanon dodelijk zichtbaar. Klaar om te vuren naar h7! Het is allemaal razend ingewikkeld en fraai. Zet de stelling eens op uw computer. In alle varianten gaat wit winnen. Maar ik denk dat zelfs grootmeesters hier wel eens een steek zouden laten vallen.

20. ..  Pg3  21. Lxg7!!!!     

a.  21. …Kxg7   Direct teruglaan op g7 met de koning  is slecht ,wegens 22. Dc3+ f6  23. Dxg3+ Kh8 en dan bijv. 24. Tcf1 en wit krijgt een winnende aanval

b.  21. .. Pxf5? 22. exf5 en nu mag Kxg7 niet wegens f6!   

c.  21. .. Pe2+  is de beste, maar 22. Kh2  Pxc1  23. Lxf8 Lxf8  24. Dxc1  en zwart blijft een pion achter en zijn koningsstelling oogt niet erg solide. En het loperkanon op b1 blijft gevaarlijk.

d.  21. ..Tfe8  22. Tf2 is ook goed voor wit.

Terug naar de echte stelling, na de "knappe verdediging" van Martin, na 20 … Lg5:

  29Ron4a

21. Te1 (waarom niet gewoon Tcf1?) Tae8  (f5!?)  22. Pc3? (b4!?)  f5! 23. b4 Lxd2? (axb4 en Pa6!?)  24. Dxd2 axb4  25. axb4 en wit staat volgens Houdini wat beter

  29Ron5

25. …  Pxe4  26. Lxe4 en wit ziet de winst niet meer zitten. En Ron kennende zal ook zijn klok wel van verdere medewerking hebben afgezien.  (  26. … fxe4  27. Txf8+ Txf8  28. Pxe4  )  En ja, kampioensambitie of niet, ik zou er ook moe van geworden zijn.  En als je dan ook al "oud en laf" geworden bent, ga je niet verder. Maar dat had nog wel gekund natuurlijk.

Frank-Joop.  

Al na  1. e4 e5  2. Pf3 Pc6 3. Lc4  kwam Joop met een verbazingwekkend nieuwtje. 

29Joop1

3. .. f6. Daar is nog nooit en te nimmer een enkele schaakmeester op gekomen.  Ik weet dat er wel eens een grootmeester hier zelfs 3. .. f5 heeft gespeeld. Een daad van onverantwoorde agressie, maar in ieder geval nog agressie!  Wat even slecht is natuurlijk, die  pion moet daar op f7 blijven staan. Dat pionnetje op f7 heeft het al druk genoeg met het zo spoedig en lang mogelijk gaan beschermen van zijn gerocheerde koning.  Die pion moet daar staan als een man, als een soldaat van de koninklijke garde, met het geweer aan de voet, voor het Royal Palace.  Die mag niet van zijn plaats komen, mag zelfs niet lachen naar aardige voorbijgangers. En nu moet die voorbijganger natuurlijk gelijk een bom in zijn richting gooien:  4. d4 !  Maar Frank is zeer onder de indruk van die onverantwoord speelse wachtloper en speelt heel tam 4. d3. Maar hij kan het zich veroorloven. Al op de 9e zet krijgt de zwarte koning last van tocht in zijn Royal Palace. Had Joop maar niet alle deuren moeten openzetten met een verkeerde marsopdracht aan zijn wachtpost.

29Joop2

9. .. Kd7 ? 

Net als onze vorstin bij het uitbreken van de 2e WO -de Duitse dreiging werd haar te machtig-  gaat de zwarte monarch nu ook op de vlucht, overzee, naar de overzijde (een kunstmatige lange rochade). Wel grappig om te zien. Maar ja, daar vallen ook al gauw bommen. Er sneuvelt al snel een officier van de lijfwacht. Helaas gaat er iets mis met de communicatie en de historische archieven leveren mij niet veel helderheid meer op. U weet dat de zwarte monarch al jarenlang zelf geen dagboek meer  bijhoudt. En bij Frank ging ook iets mis. Maar dat is niet zo erg.  Vanaf zet 10 was de situatie zo ernstig dat men tot vroegtijdige capitulatie had kunnen besluiten.

Als eerder gezegd : Jasper reanimeerde zijn eigen traditie tegen Sven. Sven koos Spaans, en zwart speelde dat heel goed tegen. Na 10 zetten staat zwart stevig.

29Jasper1

 10. … exd4!?  Maar nu gaat er iets een beetje mis.  10. … Dxd5? Ja en dat verliest de pion op e5:  11. Txe5! en bovendien staat die toren daar wel lekker. 11. ..  Dd6  12. Pd2 (b3!? met de dreiging La3) 12. ..  c6 13. La4 (Pc4!?) Lc7 (de beste!)  14. Pf3

  29Jasper2

Zwart staat een pion achter maar heeft nog wel wat mogelijkheden:  zijn dameloper kijkt frank en vrij richting witte koningsvleugel. En de koningsloper zal spoedig dat voorbeeld volgen.  Maar wat gaat er toch bijna elke week dan in zo'n hoofd om? Dit is toch geen toeval meer. 14. .. Pg4 ???????????  (Als er een gedachte achter zat, is het misschien de volgende: Ik offer dat paard, dan kan ik met f6 die toren wegjagen, en als ik dan ook nog met  Lxg4 en Lxf3 dat witte paard weg kan ruilen, kan ik Dh2+ spelen!  OK, het is in ieder geval een plan. Maar dat vereist wel precizie- rekenwerk. En bovendien, als dat al zou kunnen, zie ik dan ook nog niet dat zwart veel is opgeschoten na Dh2+, Kf1 en Dh1+, Ke2)   Sven is in ieder geval niet onder de indruk. Die denkt : ha, het is weer zover!  15. hxg4   "dankuwelalstublieft" .  Lxg4  16. Dd3 (weg uit de penning) 16. … Tfe8?  Gezien het hierboven gecreëerd hersenspinsel zou je hier nu 16. .. f6 verwachten met Lxf3 en Dh2+. Waarschijnlijk heeft Jasper, nu het allemaal wat dichterbij is, ontdekt dat dat helaas toch weinig uithaalt.

  29Jasper3

De manier waarop Sven het nu uitmaakt is weer prima! 17. Lf4!! Df6?  18. Txe8  Txe8 19. Lxc7 Met 2 stukken achterstand ziet zelfs een Jasper het niet meer zitten.

Gerrit-Paul

Commentaar van meester Gerrit zelf, met mijn eigen toevoegingen, commentaar van Houdini,  en diagrammen gelardeerd.  " Hoe een mooie stelling werd verprutst. Eddy, hierbij mijn partij met wit tegen Paul van gisteren. "

(Vanaf zet 19. begint Paul te rommelen: hij speelt gevaarlijk spel. Hij wil  kennelijk herrie in de tent.

  29Gerrit1

Vanaf 21. Tc7! speelt Gerrit ijzersterk tegen.

" Na de 26e zet van Paul 26. …..Kg7 had ik met wit een mooie stelling bereikt met 1 pion voorsprong."

  29Gerrit2

Dat klopt. Houdini geeft hier (hieronder) 27. f4! met groot voordeel voor wit.

  29Gerrit3

" Paul gaf hier aan 27. Dc4 verwacht te hebben met verplichte afruil. Ik had daar wel naar gekeken maar ik zag de vrijpion d4 van zwart die daarmee zou ontstaan niet zo zitten,met het paard in de buurt en de zwarte loper op diagonaal h6-c1.Wil je die situatie eens analyseren met de computer ????"  Computertje is het helemaal eens met Gerrit: stand dan gelijk, wits voordeel verdwenen. Dat had Paul natuurlijk ook gezien. Die dacht: en zo'n lekker dameruiltje, dat wil Gerrit natuurlijk absoluut niet laten lopen! Die kent hem al jaren! Kon onmogelijk voorspellen dat Gerrit nu ineens andere plannen had.

" Ik koos dus voor het vrijspelen van mijn witte loper, maar twijfelde of ik dat moest doen met f3 of h3. Koos dus hier voor de verkeerde voortzetting met f3. Had hier h3 moeten spelen, mogelijk gevolgd door 28. ….gxh3. 29. Lg2xh3 De6-f6. 30. Lg3-f5."

Houdini vindt 27.  f3  ronduit slecht,  27. h3 mager, maar goed genoeg voor licht voordeel. Wegens 27. … Tc8! ( niet slaan op h3 dus!!) en de onontkoombare dameruil verlicht dan de zwarte zorgen flink, maar hij blijft natuurlijk pionnen achter en houdt zorgen over die twee witte vrijpionnen  op g4 en h3.

Maar 27. f4 vindt onze geleerde secondant vrijwel winnend. Ook met de bedoeling de f-lijn te openen.  7. ..  Tc8 is dan het beste, maar na de onontkoombare dameruil, blijven er twee witte torens op f7 gericht, en na alsnog h3  wordt de zwarte positie penibel.

" De stelling voor wit na de 26e zet was dus toch minder mooi dan het leek …..????" Nee, maar inderdaad 27. f3 is niet goed. En waarom, dat laat  PistolenPaultje gelijk zien!

27. .. Pd2!   (Als wit 27. f4 gespeeld zou hebben, dan had Lh6 even niet meegedaan en had wit op 27. .. Pd2 even tijd gehad voor 28. Tc1,  en na Pf3+ koelbloedig Kh1. En na slaan 27. ..  exf4 was Pxf4 een lelijk storende factor geweest.,)

 29Gerrit4

28. Td1 (alles is hier al slecht, ineens!)  gxf3! 29. Lh3?  (Leuk, zwart mag de loper niet slaan wegens mat in twee!) , maar helaas onvoldoende.  Le3!  30. Kh1  fxe2

  29Gerrit5

Een heel leuke stelling.  Aan beide zijden van het bord dreigt het een en ander.  Maar aan de witte zijde het meest. Wit is radeloos, redeloos, en reddeloos. Zwart hoeft niet eens de beste zetten te vinden om het uit te maken. Voor de volledigheid, alleen voor de echte fanatici die de stelling willen opzetten (voor niemand dus): 31. Te1 Df6 32. Txe2 T5b7 33. Txb7 Txb7  (Grappig, een torenoffertje. Na Dxb7 volgt Df3+ en mat in 6!) 34. Dc1 Df3+  35. Tg2 Pxe4 en wit gaat mat. In 7. Maar dat is niet belangrijk meer. Het overwicht is altijd beslissend.

Het is duidelijk. Niet alleen Jasper heeft een traditie gevestigd, ook Paul is daar al ettelijke weken aan bezig. Hoe red of win ik slechte stellingen!  Het is opzienbarend  hoe hij iedere keer veel te grote risico's neemt en rotzooi op het bord creëert in de overtuiging dat hij dan op het beslissende moment zijn tegenstander toch wel een loer gaat draaien.

Intussen is de stand aan kop nog steeds heel erg spannend. Bert heeft de beste kansen. Ik zou me kunnen voorstellen dat hij dit succesvolle seizoen zoveel zelfvertrouwen heeft ontwikkeld dat hij erin toestemt de laatste ronde met wit tegen Ron te spelen. ( OK. Niet echt zijn belang en bovendien computermanipulatie. Wat gevaarlijk is. Je weet nooit wat die dingen terugdoen! )  Hij heeft aan remise genoeg. Het zou een gebaar zijn waarmee hij Ron aan zich zou verplichten, en misschien dus ook de hele schaakvereniging. (We kunnen m.i. niet vriendelijk genoeg zijn voor onze coryfeeën. Ook al gaven enkele jongeren vanavond toch reden tot enige opluchting.)

 

(Eindcorrectie moet nog plaatsvinden.)