Eerste ronde van het nieuwe jaar. Niet veel sensatie.
Althans voor het passievere deel van het publiek. Voor de schakers zelf viel er natuurlijk wel veel te beslissen, en dat geeft spanning. Soms zelfs sensatie.
Maar dat zei ik al, in ‘Bram Vingerling’.
Ik ben nu echt begonnen aan mijn verslag van 8 januari. Dat probeer ik wat korter te houden. Want U krijgt nu twee produkten voor één geld. Tweede produkt gratis!
Ron-Martin
Je zou zeggen dat Martin het verslag van de vorige ronde wel heeft gelezen. Daarin oppert Ron dat hij Martin wil gaan vermorzelen, liefst in een Blackmar-Diemer-gambiet. Dat lukt vanavond niet, want Martin zag het dus aankomen, en heeft geen zin in dat gambiet. Hij houdt er wel van, maar niet met zwart! 1. d4 Pf6 Ron geeft hem en zichzelf nog een kansje. 2. Pc3 (i.p.v. c4) en dan is 2. … d5 een logische zet, waarop Ron alsnog 3. e4 kan spelen met uitnodiging tot een BDG. “Mooi niet! Daar trap ik niet in” denkt Martin. 2. … g6 3. e4 met een overstapje naar de Pirc-verdediging.
Je zou zeggen dat Martin het verslag van de vorige ronde niet heeft gelezen.
Want daarin wordt n.a.v. de partij Ron-Paul betoogd dat je in de Pirc nu niet met e6 verder moet gaan, maar met d6 ( en e5 of c5), omdat je anders zwakke zwarte velden in je koningvleugel creëert.
10RonMartin1
3. … e6 ?? Ron zal hier verrast van hebben opgekeken. Jij durft! En dat terwijl Paul na zijn desastreuze nederlaag vorige keer zei: ‘Ja dat was ik even vergeten, maar nu weet ik het wel weer.’
Ron gaat energiek aan de slag:
4. e5 Pd5 5. Pe4 en Martin noodgedwongen niet minder energiek 5. … f5 !?
10RonMartin2
Vanaf zet 3 staat er al niets meer in de boeken. Met als enig voordeel voor zwart: Ron moet zijn beslissing zelf nemen. En U weet, daar neemt Ron altijd ruimschoots de tijd voor. En passant slaan op f6? Het paard terughalen? Of juist moedig vooruit sturen (Pg5) Of Lg5? Moet ik linksom of rechtsom? Geen idee. Hier waarschijnlijk wegens het bereiken van de horizon. Hij kiest het laatste. Schijnbaar actiefste. Op weg naar de pot met goud?
Maar helaas. Na 6. Lg5 Le7 7. Lxe7 Dxe7 8. Pd2 heeft wit (bijna) niks. Het lijkt wat met die open koningsstelling zonder zwarte loper, maar wat doe je ermee? Dit was niet de bedoeling. Maar voorspel zoiets maar eens. Wit krijgt nog wel wat kleine nauwelijks zichtbare mogelijkheden maar gebruikt die niet. Misschien met goede redenen, bang voor te vroege vervlakking.
Bij zet 11. staat er weer zo’n stelling op het bord waarvoor een ver dragende beslissing nodig is. En hier wordt die beslissing langdurig uitgesteld.
10RonMartin3
Want nu ontstaat er een grappig rondedansje dat zetten lang voortduurt: Ron wil het lastig maken en heeft een pion op d4 in de aanbieding gedaan en Martin vertrouwt het niet. Beide heren stellen de beslissing maar uit. Komodo geeft nu in volgorde van effectiviteit 11. .. d6 (0.00) 11. … cxd4 (dus toch!) (0.06) 11. … d5 (0.14) 11 … b6 (0.22) Martin speelt 11. … b6
Op mijn vraag “Waarom eigenlijk niet op d4 geslagen? “ antwoordt Martin “Dat is een dooie mus! Na Pb3 ben je die pion toch weer kwijt.´ Ik bleef argwaan voelen. En zeker na Ron’s provocerende antwoord 12. a3. Ik dacht hem zachtjes te horen prevelen: “Je durft niet! Je durft niet. Pak dan als je durft!” Het is waar dat wit die pion terugkrijgt, maar na 12. … cxd4 13. Pb3 (13. b4 d6 ) Lb7! 14. Pfxd4 0-0 geeft K. licht voordeel voor zwart. Misschien wegens een kleine achterstand in ontwikkeling. Hoe gaat wit rocheren? 12. …. a5? (om een later b4 te voorkomen?) en nu had wit toch die pion maar moeten gaan ophalen. 13. Pb3 Maar wit blijft provoceren en speelt 13. Le2 Om een lang verhaal kort te houden, die pion op d4 wordt nooit gepakt. De stelling blijft zo’n beetje gelijk tot zwart op de 17e zet een vreemde fout maakt.
10RonMartin4
Na 17….. dxe5 moet hij als de donder lang rocheren. Maar nu trapt Martin wel in de val van de pion-aanbieding: For sale, 100% korting, laatste kans! 17. ….. Pxf4? Brrrr 18. Pxd6+! Kf8 (Weg rochade. Dat vond Martin kennelijk niet zo belangrijk, maar dat is het wel!) en nu raakt zwart in de problemen.
10RonMartin5
Slaan op b7 wat Ron doet is lang niet de beste, maar Martin raakt door al dat geprovoceer nu toch echt de kluts kwijt 19. Pxb7? (Lc4!?) Pxe5 ??? Brrrr Wat gewoon een stuk verliest omdat de dame nu eenmaal maar één stuk tegelijk kan nemen. 20. Pxe5 ! Hierna hoeft Ron geen diepe beslssingen meer te nemen.
Ok, Martin werd inderdaad ‘vermorzeld’, maar vooral door zichzelf. Daar zal Ron niet heel veel vreugde aan beleefd hebben.
Frank-Bert
In Bert’s lijfvariant in het Siciliaans (Paulsen/Kan-variant, met e6,a6 en Dc7) weet Frank het al gauw niet meer, maar hij speelt intuïtief redelijke zetten. Niet voldoende voor het bedoelde witte voordeeltje, maar wel voldoende voor bijna-gelijk spel.
Na zet 15. vindt Bert dat er maar eens wat leven in de brouwerij moet komen. Maar hoe? Linksom of rechtsom? Pg4 of Ph5 of d5 of Tac8 of Tad8 of iets anders. Bert wil eigenlijk wel winnen, want Ron loopt uit in de ranglijst. Bert is niet te beroerd om daarvoor een klein beetje risico te nemen. Het moment van de ver dragende beslissing. Hij denkt lang na. Een horizon-geval!?
10FrankBerrt1.
15. … De5 !? “Nou ja, ik zie wel!” Het lijkt een beetje te werken 16. Db4? Beter gewoon 16. Pf3 met een klein voordeeltje voor wit: Bijv. 16. … Dc7 17. e5! En zwart krijgt wat druk te verduren op zijn achtergebleven d-pion, maar wit moet daar, na een Lxf3, misschien een dubbelpion op f voor accepteren. Mooi voorbeeld van wat schaaktermen uit ‘Oordeel en Plan’ kennen, maar wat schiet je daar nu in de praktijk mee op? Belangrijke beslissingen worden tenslotte vaak gewoon op Fingerspitzengefühl genomen. En dat heeft Frank wel. Want de volgende zetten zijn logisch, maar wel nu wat minder sterk dan na direct 16. Pf3
Nu volgde 16. … Dc7 ( Dc5!? maar Bert wil remise nog even proberen te voorkomen, en die komt dichterbij na dameruil) 17. e5! Pd5 18. Dd2!
10FrankBert2
Waar zitten de kansen als je wilt winnen. Lastig hoor. Lang nadenken.
18. … d6 dan maar. Dan ben ik die achtergebleven pion vast kwijt, en dan zien we wel weer verder. Nu moet wit lang piekeren. Na de voor de hand liggende zet 19. c4 wordt het even veel minder overzichtelijk. Na 19. …dxe5 20. cxd5 exd4 21. dxe6 Daar zit je toch al gauw aan je horizon. Dit is voor wit de manier om een licht voordeel te verwerven, maar als je aan je horizon zit kun je natuurlijk altijd de weg van veiliger, en minder weerstand, opzoeken: 19. exd6? En na Dxd6 20. Pf3 is de stand vrijwel gelijk.
Bert probeert toch nog wat (of heeft genoeg van het gepriegel en wil na dameruil naar remise?)
10FrankBert3
20 …. Df4
Uw hinderlijk wijsneuzige stukjesfabrikant dacht in de gauwigheid even aan 20. … Pf4 maar daar hielp Frank hem tijdens de post mortem-sessie snel en hardhandig van af. Dan verliest zwart een dame. Dat ziet ú toch wel hè. (Voor de zekerheid geef ik later aan het slot van het hele verslag toch even de winnende zet!)
21. Dxf4 Pxf4 22. Le4 Frank vindt remise tegen Bert natuurlijk prima, en Bert ziet nog een stukkenruil aankomen en heeft er genoeg van.
Als je nu je schaakterminologie kent, zou je nu kunnen denken: wit heeft een ‘pionnenmeerderheid op de damevleugel’, wat in een eindspel een belangrijk voordeel kan zijn. Of gaat het nu om de mogelijkheden van een zwarte ‘minderheidsaanval’? Waardoor wit altijd met één geïsoleerde pion blijft zitten.
Weet ik veeeel!? We doen maar wat.
Paul-Gerrit
Gerrit speelde zijn lijfopening , de Philidor. Met daarin een wat op tempoverlies lijkende manoeuvre Lc8-d7-c6 en mede daardoor gaf hij het loperpaar kado. En dus stond wit bij de 13e zet duidelijk beter:
10PaulGerrit1
Linksom of rechtsom of rechtdoor? 13. b4 of 13. Df3 of 13. De2 Allemaal goed!
En 13. e5 ? ‘Wat minder!’ meesmuilt Dr K. De stand is weer gelijk. Ja , zo raakt Gerrit nooit af van die saaie Philidor! 13. …. Pxd3 14. Dxd3 Dg4!!
10PaulGerrit2
Lang piekeren. 15. Dg3 Paul: ‘Ik denk voor wit de enige zet.’
Komodo geeft echter 15. Dd2! dxe5 16. Lxf6 gxf6 17. fxe5 Kh8 met gelijk spel. Je zou zeggen dat wit dan wat beter staat maar dat schijnt mee te vallen. Ver voorbij ons aller horizon. 15. .. Dxg3 16. hxg3 Zwart staat nu zelfs iets beter.
10PaulGerrit3
Het grote beslismoment! 16. …. Pd5 Dit ziet er voor mij uit als volstrekt logisch. Hij wil zijn koningsstelling graag even heel houden. (Na 16. .. dxe5 kan 17. Lxf6 gxf6 18. fxe5 fxe5 19. Txe5 En toch vindt K. dat beter. Onbegrijpelijk voor normale mensen! Ver voorbij de menselijke horizon.) Voor Paul hierna even geen moeilijke beslissingen:
27. Pxd5 Lxd5 18. exd6
10PaulGerrit4
18. … f6!! Dwingt de loper naar een minder gezellige plek. Wit moet zelfs een beetje oppassen dat die loper niet wordt ingesloten. Hoeft niet, maar toch … (Na h6 en g5) 19. Lh4
10PaulGerrit5
De stand is gelijk. Maar wat nu? We nemen soms verkeerde beslissingen wegens het bereiken van onze horizon, wegens het verwarren van de reële stelling met de stelling in de geest (zie Bram Vingerling) . Of gewoon omdat we even de concentratie verliezen. Maar wat hier gebeurt kan ik niet goed verklaren. 19. c6 ?? Ik fantaseer maar wat: Gerrit kent de schaakwetjes van Euwe en denkt: Ik wil geen geïsoleerde pion op de d-lijn. En na c6 win ik die pion toch wel terug met Td8. Maar dit is nog geen horizon. Ook niet voor Gerrit. Voorlopig staat er een ver opgerukte vrijpion op d6. Het is toch duidelijk dat vroeg of laat er dan middels Te7 en Tae1 grote gevaren gaan opdoemen. Ineens staat wit aanmerkelijk beter! 20. b3! Er zijn meer goede zetten, maar deze is ook best. 20. …. Tad8 maar zwart is te laat 21. c4! tempootje Lf7 (meer smaken zijn er niet) 22. c5! Net op tijd d6 gedekt:
10PaulGerrit6
Dit ziet er niet prettig uit voor zwart. Een akelige gedekte vrijpion op d6. Zwart heeft nog twee kleine mogelijkheidjes: het ongelijke loperpaar (maar daar gelooft (geloofde?) Gerrit niet echt in) en een mogelijkheidje om die rare plek van wit’s loper te benutten : 22. …. Lh5!
Paul staat op winst, maar moet daartoe nu dus wel degelijk eerst nog belangrijke besluiten nemen. Paul “…. Lh5! verhindert g4 (ES: g2-g4 had gekund bij zet 20, maar was dus niet echt nodig, wat Paul dus aantoonde)” 23. Te7 daar heb je het gedonder, dat zwart bij zet 19 negeerde 23. … Tf7 24. Tae1 h6 Paul: “Dreigt mijn loper in te sluiten” Maar daar weet Paul iets op :
10PaulGerrit7
25. Txf7 het simpelst Lxf7 (want na Kxf7 26. Te7 verliest zwart een pion op b7, om te beginnen). 26. g4! Witte loper is weer vrij.
Hierna gaat het hard. 26. … b6? (maar goede zetten zijn er niet meer) 27. Lf2 en verder is het een kwestie van eenvoudige techniek. Grote beslissingen hoeft wit niet meer te nemen. Hij wint. Dankzij die gruwelijke vrijpion op d6.
Paul was zelf kennelijk heel verguld met z’n partijtje met goede beslissingen, want nog nooit had ik zo snel zijn notatie en commentaar binnen.
Ab-Herman
Ze vonden het allebei maar niks, na afloop. Ik moest hun notatie bijna met geweld ontvreemden. Na raadpleging ervan begrijp ik het wel. Herman verloor al in het begin door een forse blunder een stuk, en desondanks raakte Ab daarna toch in de problemen. Beiden dus niet tevreden.
En toch, opnieuw verbaasde het me dat Herman zonder kennis van de schaakterminologie van ‘Oordeel en Plan’ best aanvoelt waar het om draait.
10AbHerman1
Hoe is het mogelijk dat zwart hier met een stuk achter toch op 0.00 staat bij Komodo? Dus: totaal gelijk! Wit heeft veel te weinig ruimte. De sterkste zwarte stukken zijn binnengedrongen. Ook hier weer zijn de gevolgen te zien van een te passief drierijensysteem van wit. Zelfs met een frivool g4. Maar met te weinig actie in het centrum in de opening! En als wit hier 23. Dd1 speelt i.p.v. 23. Ld1 staat zwart zelfs beter. Na 23. Tfc8 moet wit voor zijn leven vrezen. Wit kan geen vin meer verroeren. En dus heeft zwart de mogelijkheid om rustig met 24. Pf8 en Pg6 en Pf4 ook het paard nog in te schakelen en een verschrikkelijke aanval op te zetten. Helaas, hier speelt Herman 23. …. Tc2-c8? Ab vertelde dat hij dacht “Dit gaat na Tfc8 niet goed! Ik kon met mijn stukken niks meer.” en een zucht van opluchting slaakte na 23. …. Tc2-c8. Niet goed te begrijpen waarom dit mis ging. Waarom Herman zijn gevaarlijkste stuk terugtrok. Hierna zijn veel dreigingen dus geheel belangeloos opgeruimd door Herman zelf, en met veel geduld kon Ab nu zich gaan losworstelen uit het net van dreigingen. Dat lukte. Maar het kostte nog wel een hele avond voor het karwei geklaard was.
Dat was het weer.
Volgende week ga ik natuurlijk naar Tata. Zal u er mijn briljante foto’s van doen toekomen. Beloofd!
o ja, ook beloofd, die zet die een dame zou winnen bij Frank-Bert Loper h7 schaak !